Tiễn dặn người yêu (Sống Chụ Son Sao)
Sử thi Songchu sonsao (Xống chụ xon xao) là một tác phẩm dân gian của người Thái tại Việt Nam kể về bi tình của đôi trai gái ở bản Panh và bản Sái (thuộc xã Tranh Đấu, huyện Thuận Châu, tức Mường Muổi, Sơn La ngày nay) yêu nhau tha thiết nhưng bị cha mẹ rẽ duyên.
Đây là đỉnh cao của văn học Thái đen (ở vùng Tây Bắc) biểu trưng cho ngôn ngữ Thuận Châu, Mường La. Ra đời trong xã hội thịnh trị của thế kỷ XVII ở vùng Tây Bắc Đại Việt, ngôn ngữ thơ đã đạt đến trình độ điêu luyện, hầu hết các thể thơ Thái thông dụng đã được sử dụng trong Xống chụ xon xao, từ thể “Khắp bắc” câu dài 11, 12 chữ, đến thể “Khống khái” câu ngắn 5, 6 chữ. Các thể thơ này được dùng xen kẽ với nhau khá nhuần nhuyễn.
Sử thi này được truyền miệng nên có nhiều dị bản sưu tầm được với độ dài ngắn cũng khác nhau. Đây cũng là truyện thơ dân gian các dân tộc thiểu số đầu tiên của Việt Nam được công bố. Năm 1957, bản dịch truyện thơ này do Điêu Chính Ngâu thực hiện được xuất bản ở Hà Nội. Năm sau, cũng tác phẩm này, được Sở Văn hoá Khu tự trị Thái Mèo xuất bản, do Điêu Chính Ngâu, Hà Hem, Cầm Biêu khảo đính. Theo lời của nhà văn Mạc Phi, bản tiếng Việt do Sở Văn hoá Khu tự trị Thái Mèo xuất bản dài hơn bản do NXB Hội Nhà văn công bố là 30 câu. Cả hai lần công bố đều là bản dịch tiếng Việt. Như thế, lần đầu tiên truyện thơ của dân tộc Thái được đến với bạn đọc cả nước. Cũng theo lời nhà văn Mạc Phi, tác phẩm này chưa hề được nói đến trên sách báo thời Pháp thuộc. Năm 1960, Hà Hem, Lò Văn Cậy, Mạc Phi khảo đính, biên soạn một bản Xống chụ son sao (tiếng Thái). Bản này dài hơn các bản tiếng Việt đã công bố năm 1957 (tại Hà Nội), 1958 (tại Tây Bắc); diễn biến của cốt truyện và của tâm trạng nhân vật có sự nhất quán rõ rệt, tất cả những chỗ lầm lẫn đã phát hiện đều được so sánh, sửa lại. Năm 1961, NXB Văn hoá (thuộc Viện Văn học, Hà Nội) công bố bản dịch tiếng Việt dựa trên bản tiếng Thái năm 1960. Trong bản dịch này, nhà văn Mạc Phi đã thực hiện công việc khảo dị, chú thích hết sức kĩ lưỡng và cẩn thận. Còn nguyên bản tiếng Thái Xống chụ xon xao được Sở Văn hoá Khu tự trị Thái Mèo xuất bản năm 1962 (không in phần dịch tiếng Việt).
Năm 2000, NXB Văn hoá dân tộc cho ra mắt cuốn Tiễn dặn người yêu (Xống chụ xon xao) do Nguyễn Khôi biên soạn. Trong sách này, ngoài nguyên tác tiếng Thái, hai bản dịch của Điêu Chính Ngâu và Mạc Phi, Nguyễn Khôi cũng công bố một bản thơ tiếng Việt của mình nhưng không dịch bám sát câu chữ mà rút gọn thành 1024 câu song thất lục bát.
Như vậy, hiện nay đã có 3 bản dịch sang tiếng Việt được lưu truyền:
– Bản dịch của Điêu Chính Ngâu (Sống chụ son sao (Tiễn dặn người yêu), NXB Hội Nhà văn, 1957, 1960)
– Bản dịch của Mạc Phi (Xống trụ xon xao, NXB Văn hoá, 1961; NXB Văn học, 1973; NXB Văn hoá dân tộc, 1977)
– Bản dịch của Nguyễn Khôi (Sống chụ son sao: truyện thơ dân tộc Thái, NXB Văn hoá dân tộc, 2000)
Tiễn dặn người yêu (Sống Chụ Son Sao) | STT |
---|---|
Bản dịch của Mạc Phi | 1 |
Lớn bởi rau nhiều giỏ | 2 |
Nay hãy kể từ trước đến sau | 3 |
Kể chuyện qua về bù chuyện tới | 4 |
Kể từ thời ấy ngày xưa … | 5 |
Kể từ thuở đôi ta nằm lòng mẹ bên phải | 6 |
Ở lòng mẹ bên trái | 7 |
Mẹ em yêu và mẹ anh yêu | 8 |
Thèm ăn gỏi cá chua | 9 |
Bé xinh vào lòng mẹ hai tháng | 10 |
Mẹ yêu thèm ăn dở chua me | 11 |
Bé xinh vào lòng mẹ ba tháng | 12 |
Mẹ yêu thèm ăn ăn gỏi cá diếc | 13 |
Bé xinh vào lòng mẹ bốn tháng | 14 |
Mẹ yêu thèm ăn gỏi cá trắm | 15 |
Bé xinh vào lòng mẹ năm tháng | 16 |
Mẹ yêu thèm ăn gỏi cá pộc | 17 |
Bé xinh vào lòng mẹ sáu tháng | 18 |
Mẹ yêu thèm ăn gỏi cá chày | 19 |
Bé xinh vào lòng mẹ bảy tháng | 20 |
Mẹ yêu thèm ăn gỏi cá mương | 21 |
Bé xinh vào lòng mẹ tám tháng | 22 |
Mẹ yêu thèm ăn gỏi cá vũ | 23 |
Bé xinh vào lòng mẹ chín tháng | 24 |
Đã qua mười tháng chờ | 25 |
Đã đủ chín tháng đợi | 26 |
Mười tháng chờ đôi ta ra đời ăn cơm | 27 |
Chín tháng đợi đôi ta ra đời bú mẹ | 28 |
Rơi sấp thành bé trai | 29 |
Rơi ngửa em yêu thành bé gái | 30 |
Ba tháng biết ngồi vịn | 31 |
Sáu tháng biết ngồi vững | 32 |
Con giẫy đạp trên nôi khóc oa | 33 |
Con giật mình trong chăn khóc thét | 34 |
Tuổi còn thơ ôm cổ mẹ chăn gà | 35 |
Bám vai mẹ chăn lợn | 36 |
Đeo cổ bác ăn cơm | 37 |
Đòi hái dâu theo mẹ | 38 |
Biết lẫy sợ rơi thang | 39 |
Biết chững e ngã sàn | 40 |
Biết đi lo trâu húc | 41 |
Kể từ thuở đôi ta lẫm chẫm | 42 |
Còn bé dại thơ ngây | 43 |
Đi một mình nhớ mẹ | 44 |
Cạnh dây trâu khóc dòng | 45 |
Cõng dưa bở thay em | 46 |
Dây leo căng cột nhà làm vải | 47 |
Vải đứt kêu mẹ xem | 48 |
Rồi đôi ta đào đất san nền | 49 |
Cưỡi bông lau phi ngựa | 50 |
Quấy mẹ vòi nằm bên | 51 |
Thuở đôi ta còn vầy cá trên mâm | 52 |
Còn bắt cá trong chậu | 53 |
Đuôi cá đập tay trái ta rủ nhau cười | 54 |
Đuôi cá đập tay phải ta đua nhau khóc | 55 |
Áo đen bọc cát mềm | 56 |
Áo trắng bọc cát mịn | 57 |
Trông tả tơi nhuốc nhem | 58 |
Thấy người áo vắt lưng chạy liền | 59 |
Bố mẹ sai ra quản quên thưa | 60 |
Sai ra sàn thụt ngã | 61 |
Sai từ bếp vào buồng quên lời | 62 |
Kể từ khi con người xách chùm quả qua mắt | 63 |
Xách giỏ cá qua mặt | 64 |
Bố mẹ mong người giúp mong phí | 65 |
Đợi người cho đợi uổng | 66 |
Bố yêu và mẹ yêu mới nói: | 67 |
- “Con mẹ lớn bởi rau nhiều giỏ | 68 |
Khoẻ bởi măng nhiều ngọn | 69 |
Con người lớn bởi vạn đùi trâu | 70 |
Lớn bởi triệu đùi voi” | 71 |
Mười tuổi em đang lớn thành gái | 72 |
Anh cũng lớn thành trai | 73 |
Mười ba tuổi em biết bắt cá suối | 74 |
Mười bốn biết nhuộm răng đen làm duyên | 75 |
Biết may áo che vú | 76 |
Biết dành tóc làm độn | 77 |
Óng ả lên sàn nhóm lửa | 78 |
Anh mười ba biết cắt sáo | 79 |
Mười bốn biết cắt đàn môi | 80 |
Đàn môi đồng hai mươi bốn chiếc | 81 |
Sáo vui réo rắt được hai mươi hai | 82 |
Đôi ta như gốc cải xanh, như tàu dong mượt | 83 |
Công mẹ cha nuôi lớn cùng thời | 84 |
Yêu nhau như thuở mới ra đời | 85 |
Trao duyên gửi nghĩa từ hồi còn thơ | 86 |
Anh đi áo chùm đầu ra sàn | 87 |
Áo vắt vai xuống thang | 88 |
Vung tay bước qua rào tìm bạn | 89 |
Đôi ta gặp nhau nơi sàn hoa | 90 |
Tâm tình bên bếp lửa | 91 |
Chuyện nối chuyện mau qua | 92 |
Đêm tiếp đêm mặn mà | 93 |
Đôi ta ngồi khuống tận khi gà gáy | 94 |
Đeo mộng về nhà lúc xế vầng trăng | 95 |
Bốn phía sa mù dâng | 96 |
Mịt mùng sương buông lấp mái | 97 |
Lời hẹn hò bền chắc, tình đôi ta nhuyễn chặt | 98 |
Lời hẹn hò bền chắc | 99 |
Tình đôi ta nhuyễn chặt | 100 |
Chung trái tim không thể sẻ đôi! | 101 |
Chỉ sợ đẵn cây không thuận hướng | 102 |
Ngả cây không xuôi chiều | 103 |
Đan sọt còn lo lỗi mắt | 104 |
Yêu nhau sợ Then không thương | 105 |
Then thương sợ trời cao không giúp | 106 |
Trời giúp sợ mẹ cha không ưng | 107 |
Cây không ngả sợ cha em cứ bắt phải ngả | 108 |
Lòng không yêu sợ mẹ em cứ bắt phải yêu | 109 |
Thương thay chim thô lốc ngực nâu | 110 |
Chim gõ kiến ngực vằn | 111 |
Gà lôi ngực lốm đốm | 112 |
Đi đằng sau ngóng đợi không đợi | 113 |
Đi ngả trước mong dừng chẳng dừng | 114 |
Càng mong dừng càng vun vút bay xa | 115 |
Ước sao anh mọc cánh | 116 |
Như rồng thiêng bay tung | 117 |
Lượn khắp trời tìm đến sàn hoa | 118 |
Ta nhác trông nhau mắt liếc lệ sa | 119 |
Anh ước cùng em dựng nhà | 120 |
Nhưng e làm nhà rách người mắng | 121 |
Dựng nhà hoang người chê | 122 |
Người qua trước ngõ người cười | 123 |
Mẹ yêu anh mới nói: | 124 |
- “Áo thuở nhỏ đưa đây mẹ bói | 125 |
Quẻ bói này hai bốn một năm | 126 |
Lấy được nhau thuận vợ thuận chồng!” | 127 |
Yêu em, anh quyết được | 128 |
Đã thương nhau quyết lấy | 129 |
Anh mới đi kiếm lúa ngoài đồng | 130 |
Đi kiếm cá ngoài sông | 131 |
Chài ba sải, anh buông xuống hồ | 132 |
Lưới muôn mắt, anh giăng xuống nước | 133 |
Đứng mũi thuyền anh liệng chài tơ | 134 |
Ngồi lái thuyền anh so lưới sợi | 135 |
Số may được trắm chiên chép đỏ | 136 |
Được cá to cá nhỏ từng đàn | 137 |
Đẹp lòng anh quay về bản | 138 |
Cá to đưa mẹ thái ướp chua | 139 |
Cá nhỏ sấy khô xát muối | 140 |
Cá giàn trên đã đủ, thừa đủ | 141 |
Gà vịt kia đã nhiều thực nhiều | 142 |
Anh mới đi Tà Bú mua đĩa | 143 |
Đi Tà Hè mua tơ | 144 |
Đi Tà Sại mua cau | 145 |
Mua cau cau cả buồng sai quả | 146 |
Mua trầu muôn lá gói mang về | 147 |
Dạm người yêu thay lời thương nhớ | 148 |
Anh chạy tìm ông mối bà mai | 149 |
Kẻ khéo giúp gói cau không úa | 150 |
Người khéo hỏi lời thương không phai | 151 |
Giỏi mối mai cho đôi ta đẹp lứa em ơi! | 152 |
Anh chặt giang về đan lồng gà | 153 |
Chặt mai về đan giỏ cá | 154 |
Cắt dong muôn lá gói trầu | 155 |
Kịp đến ngày lành và bữa tốt | 156 |
Năm đi và tháng trôi | 157 |
Gói trầu nhỏ anh mang tới gửi | 158 |
Gói cau con tới dạm | 159 |
Dây trầu không xin được cuốn leo | 160 |
Gói cau lên quản trước tưng bừng | 161 |
Muôn tiếng đến sàn sau rộn rã | 162 |
Búi tóc mượt, anh trải ra giữa quản | 163 |
Búi tóc dài anh buông xuống giữa nhà | 164 |
Anh lạy cha em bốn lạy | 165 |
Nộp mẹ em bốn lễ | 166 |
Xin làm gà gô, cun cút cổ trơn | 167 |
Làm rể quý, rể yêu nằm quản | 168 |
Cha em trên giường cao không đáp | 169 |
Mẹ em nơi giường thấp làm thinh | 170 |
Rồi cha em và mẹ em mới bảo: | 171 |
- “Người như kia và mặt như vậy | 172 |
Chẳng đáng đội nón giấy Mường Púa ven sông | 173 |
Không đáng ở nhà ta ngồi quản đan chài | 174 |
Quay về với họ nội họ ngoại | 175 |
Quay về nhà cũ đi đi!” | 176 |
Anh đã tính mà tính không đủ | 177 |
Anh đã lo mà lo chẳng tròn | 178 |
Tay trái cầm gói cau lau mắt | 179 |
Tay phải xách giỏ cá thẹn thùng | 180 |
Anh bẽn lẽn quay về nhà cũ | 181 |
Cúi mặt nước mắt rỏ | 182 |
Ngẩng lên hàng lệ rưng | 183 |
Nước mắt rơi đầm gối | 184 |
Hàng lệ rơi thấm đệm | 185 |
Ngày rồi đêm héo hắt khóc ròng | 186 |
* | 187 |
Khi ấy con người đi kiếm lúa ngoài đồng | 188 |
Đi kiếm cá ven sông | 189 |
Cá ven sông được toàn cá chết | 190 |
Người mạng về lạng thái ướp chua | 191 |
Mổ mổ moi moi đổ chĩnh | 192 |
Con người đi Tà Bú mua đĩa | 193 |
Đi Tà Hè mua tơ | 194 |
Đi Tà Sại mua cau | 195 |
Cau Mường Sại úa héo lìa buồng | 196 |
Trầu Mường Trai rụng buông khỏi cuống | 197 |
Mua cau cau rời buồng héo quắt | 198 |
Trầu rơi vàng, trăm lá gói ôm đi | 199 |
Con người cắt lá chuối gói gừng | 200 |
Cắt lá dong gói xôi | 201 |
Cắt lá tạu gói thuốc lào khô | 202 |
Ngày lành và bữa tốt | 203 |
Năm đi và tháng trôi | 204 |
Giữa mùa khắp nơi dạm cưới | 205 |
Gói trầu nhỏ người mang tới gửi | 206 |
Gói cau con tới dạm | 207 |
Dây trầu không xin được cuốn leo | 208 |
Gói cau lên cửa trước rầm rầm | 209 |
Muôn tiếng đến sàn sau hối hả | 210 |
Mối lái ngược xuôi vội vã | 211 |
Búi tóc mượt người trải ra giữa quản | 212 |
Búi tóc dài người rũ xuống giữa nhà | 213 |
Rằng người đẹp tóc buông thấm gót | 214 |
Phắt đắn lên đầu trơn trọc lốc | 215 |
Con người búi tóc nhỏ không thành | 216 |
Búi tóc to không nổi | 217 |
Người lạy cha em bốn lạy | 218 |
Lễ mẹ cha em vô hồi | 219 |
Xin là gà gô cun cút cổ trơn | 220 |
Làm rể quý rể yêu nằm quản | 221 |
Cha em ngồi giường trên ưng ý | 222 |
Mẹ em ngồi giường dưới đáp lời | 223 |
Lời nên lời chắc tựa tấm chiên | 224 |
Lời liền như chiếc chiếu | 225 |
Lời chắc đanh như dao sắc chặt dong. | 226 |
Gói cau con tới dạm | 227 |
Mẹ cha ưng gả khi em còn trên nương | 228 |
Khi em đang ngoài ruộng | 229 |
Chiều tới khi mặt trời rụng | 230 |
Mặt trời rơi xuống thấp | 231 |
Mặt trời sát mặt phai | 232 |
Mặt trời qua sàn ngoài người thương | 233 |
Mặt trời quấn ngọn giang sắp lặn | 234 |
Mặt trời quấn ngọn tre, ngọn bương sắp tắt | 235 |
Mặt trời lặn mặt trời không gọi | 236 |
Mặt trời đi mặt trời không chờ | 237 |
Mặt trời khuất mây mờ sập tối | 238 |
Em tuốt dao chặt củi | 239 |
Chặt củi, chặt củi dâu | 240 |
Sắp củi sắp cho bõ gánh | 241 |
Kiếm củi kiếm hai bó | 242 |
Kiếm củi kiếm ba bó | 243 |
Một bó để mẹ yêu ninh xôi | 244 |
Một bó cho mẹ yêu nấu rượu | 245 |
Một bó dành nhen lửa sàn hoa | 246 |
Lửa sàn hoa để bạn trai xa hơ áo | 247 |
Em chẻ đóm chờ mồi thuốc anh yêu | 248 |
Em trở về em gọi: | 249 |
- “Về nhà thôi vía hỡi! | 250 |
Về với cây sào giang vắt khăn | 251 |
Về với cây sào lăn vắt áo | 252 |
Về giã gạo hai cối bữa chiều | 253 |
Về giã gạo thêm cơm bữa sáng | 254 |
Về nằm đệm mẹp đen | 255 |
Về nằm đệm mẹp đỏ | 256 |
Về nằm bên mẹ hiền | 257 |
Vía anh yêu đừng nằm nơi gốc lau | 258 |
Đừng ngủ sau gốc sậy | 259 |
Hỡi vía anh yêu về nhà theo nhau!” | 260 |
Em khoác lẵng em gánh củi | 261 |
Vừa đeo dưa vừa xách bầu | 262 |
Về tới bản thấy lạ sao! | 263 |
Em hạ củi xuống gầm | 264 |
Em bỏ đòn dưới sàn | 265 |
Em đặt bước lên thang gỗ lát | 266 |
Vào thẳng nơi mẹ ngủ buồng trong | 267 |
Em cởi dao để buồng giữa | 268 |
Tháo piêu vứt buồng ngoài | 269 |
Ra sàn sau nhấc đòn | 270 |
Ra sàn ngoài tìm ống | 271 |
Cúi mặt đi xuống bến | 272 |
Ngoảnh mặt về vực lớn xanh trong | 273 |
Xuống bến tìm đá nháp không thấy | 274 |
Xuống nước tìm đá kỳ không được | 275 |
Về nhà tìm kẻ thân bàn bạc không xong | 276 |
Ống nước tròn vục nửa | 277 |
Ống nước muột múc lưng | 278 |
Cánh tay thon sắp gánh nâng đòn | 279 |
Chân trái em bước đi | 280 |
Chân phải em bước tới | 281 |
Về nhà em bước về | 282 |
Đặt gánh giữa sàn sau | 283 |
Để đòn nơi sàn ngoài | 284 |
Rồi em yêu mới hỏi: | 285 |
- “Con mẹ nay bụng đói | 286 |
Ăn còn phần cơm canh? | 287 |
Bữa sớm bữa chiều có để dành cho con không mẹ?” | 288 |
Mẹ yêu em bèn đáp: | 289 |
- “Canh gà để trên giàn | 290 |
Canh cá phần con trong chạn | 291 |
Còn giỏ cơm treo trên móc đằng kia!” | 292 |
Em thấy gói dong chen gói cá | 293 |
Gói dong kín gói gà | 294 |
Gói trầu không bắt chéo | 295 |
Gói dong dày gói xôi | 296 |
Và thuốc lào khô gói bằng lá tạu | 297 |
Em yêu bèn hỏi: | 298 |
- “Xá Núi Chíp mang bán? | 299 |
Người Xá Xăm Cằm đem đổi phải không?” | 300 |
Mẹ yêu em đáp: | 301 |
- “Người Xá Núi Chíp không mang tới bán | 302 |
Người Xá Xăm Cằm không mang tới đổi | 303 |
Đây gói trầu nhỏ người mang tới gửi | 304 |
Gói cau con tới dạm | 305 |
Dây trầu không ràng cuốn tình con | 306 |
Con mẹ có chồng đừng làm nũng | 307 |
Đẹp lứa đôi đừng vòi quấy mẹ hiền | 308 |
Con mẹ chớ nghe lời vịt | 309 |
Nghe lời vịt mất trứng | 310 |
Nghe lời gà mất vườn | 311 |
Nghe lời gièm pha mất anh mất em | 312 |
Chớ nghe ông xui dại với bà xui khôn | 313 |
Lời ông xui dại không đủ bữa | 314 |
Lời bà xui khôn không đủ làn | 315 |
Người không xui nên cửa rộng nhà sang | 316 |
Con hãy xem gốc cải mọc tươi xanh giữa chuôm | 317 |
Lũ bướm con lượn tìm cành đậu | 318 |
Châu chấu chết gì bông lúa không buông | 319 |
Cha già không khoẻ nữa | 320 |
Mẹ cũng yếu sức rồi | 321 |
Mẹ cha đợi ăn giỏ rau xanh | 322 |
Đợi ăn sức rể út | 323 |
Chờ ăn giỏ cá trắm rể yêu | 324 |
Bằng ấy điều con gái quý mẹ ơi hãy nghĩ!” | 325 |
Em đã nghĩ mà nghĩ không đủ | 326 |
Em đã lo mà lo chẳng tròn | 327 |
Em lập cập chạy ra sàn | 328 |
Mâm cơm chiều dọn vội | 329 |
Nghĩ đến anh mà nát ruột gan | 330 |
Như nặn nến sáp không nên | 331 |
Như ôm cây to không xuể | 332 |
Em lập cập chạy vào đằng quản | 333 |
Cất tiếng xa gần trách chú: | 334 |
- “Giúp cháu với bác trai gái nhà trên | 335 |
Giúp cháu với ơi chú ơi thím nhà dưới!” | 336 |
- “Chúng ta không giúp nổi cháu ơi! | 337 |
Ta đã ăn gói trầu nhỏ người mang tới gửi | 338 |
Gói cau con người mang tới dạm | 339 |
Dây trầu không người đã tới cuốn leo!” | 340 |
Em yêu lại kêu: | 341 |
- “Giúp tôi với hỡi chị em dâu rể trong nhà!” | 342 |
Chị em dâu rể trong nhà cũng đáp: | 343 |
- “Không giúp được em ơi! | 344 |
Ta cũng ăn gói trầu nhỏ người mang tới | 345 |
Gói cau con người mang tới dạm | 346 |
Dây trầu không người đã tới cuốn leo! | 347 |
Nghe chim cu trên ngọn cây cúc cu | 348 |
Cũng đừng khóc cô ơi! | 349 |
Cây tre nó thành giấy | 350 |
Cây nứa nó thành ống | 351 |
Con gái thành nàng dâu | 352 |
Bố gả chồng cho đừng chối cô à! | 353 |
Kiếp gà cỏ chớ chọn cành đậu | 354 |
Chọn cành sẽ được cành giang | 355 |
Gái đến thời chẳng nên kén chồng | 356 |
Kén chồng kén phải chồng Xá | 357 |
Lựa dao lựa phải dao quằn | 358 |
Ngẩng mặt lên e người cũ cười chê | 359 |
Chi bằng nghe cha nghe mẹ | 360 |
Nón đẹp che đầu sớm hôm thong thả | 361 |
Không nghe lời mẹ lời cha | 362 |
Cào cỏ nương xa đầu be lá chuối | 363 |
Lời nhân tình bao giờ chả bùi | 364 |
Máng nghiêng nước rỏ giọt | 365 |
Đường đổ khe khẽ vun | 366 |
Cô út ơi hãy lắng cơn buồn nghĩ kỹ | 367 |
Cô út đứng nghe lời chim chim can co cán có | 368 |
Mà lỡ mùa gieo mạ | 369 |
Nghe lời tình lỡ vụ làm ăn | 370 |
Phải chuyện đau lòng chớ khóc | 371 |
Bố gả chồng cho rồi sẽ cửa cao nhà rộng cô ơi!” | 372 |
Lời đã trao lời liền như chiếc chiếu | 373 |
Lời chắc đanh như dao sắc chặt dong | 374 |
Như lá dong kia đã lót ủ men nồng | 375 |
Dẫu van xin cha cũng không buông không thả | 376 |
Ngẫm thân em chỉ bằng thân con bọ ngựa | 377 |
Bằng con chẫu chuộc thôi | 378 |
Như cơn mưa giông ngoài trời | 379 |
Như nước ngập núi đồi khó lội | 380 |
Như nước dâng tràn bờ khó bơi | 381 |
Em đã tính mà tính không đủ | 382 |
Em đã lo mà lo chẳng tròn | 383 |
Đành liều mượn dao người chặt cây | 384 |
Mượn rựa người đẵn củi | 385 |
Mượn sức người ta cấy cày | 386 |
Lúa đầy bịch mới đuổi nó ra | 387 |
Thóc đổ bồ mới hất nó về | 388 |
Đuổi không về sợi chỉ rối không cho vướng | 389 |
Vải đẹp trơn khổ tám không chia | 390 |
Trơ một mảnh khăn từ nhà nó mang tới | 391 |
Trần manh áo mới từ mẹ nó may cho | 392 |
Chuyện dang dở người ta thích nói cứ nói | 393 |
Duyên không thành người ta thích chê cứ chê | 394 |
Hàm răng sít ai muốn mắng cứ mắng | 395 |
Hàm răng đen ai muốn nhe cứ nhe | 396 |
Người mắng suốt tối người khấn hộ | 397 |
Người nhiếc suốt ngày người cầu cho! | 398 |
* | 399 |
Em bỗng thành vợ người nghĩa nặng | 400 |
Bỗng thành dâu của người nghĩa dày! | 401 |
Phút giây pí pặp chồng giắt lên đầu gianh | 402 |
Pí lão gài trong kẽ mái | 403 |
Móc nón đeo lên vách giữa | 404 |
Kèn la treo gần cửa sồ | 405 |
Rồi vác rựa đi phạt cây đeo dao đi phát vườn | 406 |
Thành rể lớn trong nhà nuôi bố | 407 |
Em đã tính mà tính không đủ | 408 |
Em đã lo mà lo chẳng tròn | 409 |
Làm không nổi, sống coi như chết | 410 |
Như ăn lá ngón lìa đời | 411 |
Như nậy đá to đá sập | 412 |
Vần đá tảng đè tay | 413 |
Đè tay đè tay phải ngón út | 414 |
Máu không rớt mà đau tận ruột | 415 |
Máu không rơi mà buốt tận tim | 416 |
Đau trong ruột không người đoái hoài | 417 |
Buốt trong tim thăm hỏi nào ai? | 418 |
Xót xa em chùm trăn thầm khóc | 419 |
Cúi mặt nước mắt rỏ | 420 |
Ngẩng lên hàng lệ rưng | 421 |
Nước mắt rỏ hai dòng | 422 |
Rỏ ba dòng | 423 |
Dòng rơi đằng trước đủ rửa rau muôn rỏ | 424 |
Dòng rơi đằng sau đủ rửa rau muôn vườn. | 425 |
* | 426 |
Thương ngón tay thon lá hành | 427 |
Đuôi mắt đẹp dài như lá trầu xanh | 428 |
Anh yêu em lời ước nguyền kia vẫn nhớ | 429 |
Nhớ chắc chắn như gà con nhặt tấm | 430 |
Nhớ khăng khăng tình son sắt còn đeo | 431 |
Như xôi bỏng bọc lá tươi | 432 |
Lá tươi bọc lá tươi càng nóng | 433 |
Ước mong tha thiết càng nồng | 434 |
Mong ở đó người ta thả trôi | 435 |
Mong ở đơm, người ta trút nhẵn | 436 |
Mong ở bạn tình người tranh lấy mất rồi | 437 |
Anh đã tính mà tính không đủ | 438 |
Anh đã lo mà lo chẳng tròn | 439 |
Hai núm một chài khó liệng | 440 |
Mười đêm, cá lượn đàn cuối thác chài buông không tròn | 441 |
Một kẻ đoi lòng khó nghĩ | 442 |
Một mình nghĩ không tới | 443 |
Một mình suy không cùng | 444 |
Chưa được một với đã mất một sải | 445 |
Than ôi! Anh muốn ăn gạo bịch to cố chữa | 446 |
Muốn ăn dưa vườn lớn cố rào | 447 |
Ngờ đâu em ngả vào phía khác phụ nhau! | 448 |
Bạn tình hỡi người yêu anh ơi! | 449 |
Khác nào hoa tươi đỉnh núi | 450 |
Mắt nhìn, tay vươn chẳng tới | 451 |
Ta ước tay ngắn như tay vượn | 452 |
Mà tay ta lại dài như tay cóc | 453 |
Ta ước phép lớn như phép rồng | 454 |
Phép cả như phép trời | 455 |
Phép cao như phép Mạnh Tông | 456 |
Phép nhổ cây đỉnh núi | 457 |
Cây giữa rừng mang trồng giữa bản | 458 |
Biến em yêu thành vợ quý trong nhà | 459 |
Thoả lòng ta mong mỏi bấy nay | 460 |
Ta ước mọc cánh bay cánh quạ | 461 |
Mắt tinh tường mắt én | 462 |
Lượn khắp vòm trời đỗ ngọn cây thơm | 463 |
Ta ước cánh ta như cánh ve đen vàng | 464 |
Bay muôn phương tìm xem thử mệnh nàng | 465 |
Mệnh nàng xa ta một với hay xa ta một sải? | 466 |
Xa một sải ta kéo gần một với | 467 |
Xa một với ta kéo gần một gang | 468 |
Xa một gang đoi mệnh gắn liền | 469 |
Em ơi anh đã tính mà tính không đủ | 470 |
Anh đã lo mà lo chẳng tròn | 471 |
Người ta trầu vàng cau rụng | 472 |
Gừng già quắt gói lá dong thô | 473 |
Trèo lên quản cha mẹ em vui mừng hớn hở | 474 |
Còn anh cau cả buồng sai quả | 475 |
Trầu xanh tươi muôn lá gói mang về | 476 |
Bước lên quản cha mẹ em hất xuống | 477 |
Cha mẹ em mới nói: | 478 |
- “Giống me rừng đất người chín nẫu cành thấp | 479 |
Còn quả me nhà chín rực cành cao | 480 |
Con gái yêu tao phải giá bằng voi mới gả!” | 481 |
Giá bằng voi thôi đành lảng xa | 482 |
Nếu giá bằng trâu còn có nổi may ra | 483 |
Thu vét cửa nhà cố khi cũng đủ | 484 |
Than ôi! Số đua số không cùng | 485 |
Phận thi phận không nổi | 486 |
Cây ganh cây gãy ngọn ngang chừng | 487 |
Đâu phải quả trong rừng ngắt trộm | 488 |
Rau trong núi tranh nhau | 489 |
Bạc không nặng bằng người giành em yêu được sao? | 490 |
Đôi ta tình sâu dày nỡ rời? | 491 |
Khi ốm đau phải được cầm tay nhau săn sóc em ơi! | 492 |
Đi buôn lấy tiền về cưới người tình | 493 |
Anh thấy tủi mới đi Lào | 494 |
Anh cầm sào bởi nghĩ đau lòng phận khó | 495 |
Mới đeo túi xuống nhà đi buôn | 496 |
Đi buôn, buôn sắt Lào | 497 |
Đi bán, bán lưỡi mai | 498 |
Quanh khắp trời tìm sắt Tông Puỗn | 499 |
Tìm sắt được sắt Tông Puỗn bền sắc | 500 |
Chọn mai, được mai lòng máng tốt của Lào | 501 |
Anh đi buôn sẽ đi tận mường Tông Tênh trời vằn | 502 |
Mường Tông Lang trời trũng | 503 |
Mường chật chội giơ lá chuối che đầu | 504 |
Có khi được thấy trời mở cửa xuống sàn | 505 |
Trời ra cửa sổ ngó xem | 506 |
Phân bạc được bốn muôn con ngựa | 507 |
Lưỡi dao mẻ được bốn vạn con trâu | 508 |
Nhờ phúc lành em yêu còn được lãi hơn lãi nữa biết đâu! | 509 |
Buổi anh sắp đi anh còn tìm ngày | 510 |
Tìm ngày được ngày huộng | 511 |
Mái gà kêu tao tác anh quay … | 512 |
Anh quay về tìm ngày được ngày tấu | 513 |
Đầu gối va khuôn cửa anh quay … | 514 |
Anh quay về tìm ngày được ngày cá | 515 |
Gấu quần vướng búi riềng anh quay … | 516 |
Anh quay về tìm ngày được ngày cáp | 517 |
Mới đeo gươm khoác túi xuống nhà | 518 |
Anh đi thấy cáo mặt trắng biết gật gù khấn. | 519 |
Bìm bịp biết đâm chày nhún nhảy | 520 |
Chim tực tữ kêu rừng sâu khe núi | 521 |
Chim chót bóp kêu bạn đường sánh đôi | 522 |
Mới thấy trời mở cửa xuống sàn | 523 |
Trời ra cửa sổ ngó xem | 524 |
Phân bạc được bốn muôn con ngựa | 525 |
Lưỡi dao anh đổi được bốn vạn con trâu | 526 |
Nhờ phúc lành em yêu còn được lãi nhiều nữa | 527 |
Nhờ phúc đẹp em thương còn được lãi nhiều hơn | 528 |
Anh đuổi trâu về thong dong | 529 |
Cưỡi ngựa về rầm rầm | 530 |
Núi tiếp núi trập trùng | 531 |
Khe tiếp khe gập ghềnh đá dựng | 532 |
Kẽ mắt đứt vì tuôn lệ nhớ | 533 |
Nhớ em yêu đằng đẵng xa xôi … | 534 |
Nghe hổ báo rừng sâu gầm thét | 535 |
Chim chót bóp kêu bạn đường sánh đôi | 536 |
Dạ bồn chồn như làm ruộng cuối vụ | 537 |
Cấy ngày kia mà gieo mạ bữa mai | 538 |
Anh nhớ mong em không cạn không nguôi | 539 |
Vào đồi rậm rừng quang hú gọi: | 540 |
- “Vía em yêu hỡi!” | 541 |
* | 542 |
Em vẫn ngồi cạnh thang em đợi | 543 |
Em vẫn ngồi đầu cối em mong | 544 |
Đợi anh về vò võ ngóng trông | 545 |
Anh ngỡ tưởng vườn gừng đã thành vườn nghệ | 546 |
Bạn tình xưa đã về nhà chồng | 547 |
Nhưng trái tim lớn em còn treo đó | 548 |
Trái tim con còn bện chỉ xe đôi | 549 |
Người đi xa nhưng vía quấn không rời | 550 |
Dây trầu không đã vượt cỏ leo giàn | 551 |
Khoai năm qua đã lên quá ngọn giang | 552 |
Lời hẹn thương đôi lứa không lay không chuyển | 553 |
Không rớt rơi dù một dây tơ nhện em ởi! | 554 |
Anh dồn bò buộc nơi cột trước | 555 |
Anh dồn trâu buộc nơi cột ngoài | 556 |
Anh lùa ngựa buộc nơi cột trong | 557 |
Yêu em anh dặn em hết nhẽ | 558 |
Thương em anh dặn em hết lời | 559 |
- “Em cố khoẻ cố vui | 560 |
Yên lòng đợi | 561 |
Đợi anh vài tháng thôi | 562 |
Vào rừng thấy nõn sẹ sa nhân đừng nhổ | 563 |
Đừng phạt mầm măng nứa măng tre | 564 |
Gặp trai lạ đừng đùa bỡn nhắn nhe | 565 |
Trai quan kệ gái quan nô giỡn | 566 |
Trai quan mặc gái quan ngồi kề | 567 |
Trai bản ta để gái bản bên trò chuyện | 568 |
Lìa anh, em đừng ngủ chạ | 569 |
Xa anh, em đừng nằm đôi | 570 |
Đợi anh về nằm đôi | 571 |
Đợi anh về ta chung chăn gối | 572 |
Anh đi bán bò tận nguồn tơ | 573 |
Đến tận So, Là bán ngựa | 574 |
Có khi một con bò được nén bạc hơn | 575 |
Một con trâu được nén bạc rưỡi | 576 |
Con ngựa đen được hai mươi bốn nén tròn | 577 |
Bạc mười nén anh sẽ chuộc em về | 578 |
Vải năm trăm anh sẽ cởi em ra | 579 |
Dù thành vợ người ta cứ xẻ lòng chờ em ạ! | 580 |
Mùa hoa bưởi, ngắt hoa bưởi ngồi mong | 581 |
Mùa hoa vông, ngắt hoa vông ngồi đợi | 582 |
Mùa hoa mạ, ngắt hoa mạ ngồi chờ | 583 |
Hoa sắp héo, sương mai em nhúng | 584 |
Hoa sắp tàn, nước rượu em ngâm | 585 |
Hoa sắp úa, khăn đào em gói | 586 |
Hoa gói khăn đào hai mươi năm không phai | 587 |
Mười chín đời tạo quan vẫn thắm | 588 |
Đôi ta yêu nhau lấy gì gửi mặt? | 589 |
Gửi vải sợ vải sờn | 590 |
Gửi đàn sợ đàn gãy | 591 |
Gửi bạc vụn sợ không đáng lòng | 592 |
Gửi bạc nén? Nhưng anh của khó nhà không! | 593 |
Gửi vật tre mây sợ hóp | 594 |
Đôi ta yêu nhau anh gửi em chiếc đàn môi đồng | 595 |
Còn thương anh đàn môi đồng nhớ mãi | 596 |
Duyên mai sau đàn môi đây hãy lấy nhận người | 597 |
Cất kỹ trong lòng em ơi đừng nhầm lẫn nhận sai! | 598 |
Con khóc giơ đàn môi dỗ nín | 599 |
Ngày về trời treo trên cổ ngựa bay | 600 |
Đàn bay lên thành một cánh bướm vàng | 601 |
Lời thương đặt trong lòng đừng phai | 602 |
Trầu têm đặt trong giỏ đừng úa | 603 |
Lạc phương trời đừng buồn | 604 |
Vòng bảy cõi mường xa đừng đổi thay!” | 605 |
Em yêu mới nói: | 606 |
- “Anh lên đường í liễng của em ơi đừng ốm | 607 |
Vượt rừng cây đừng mỏi đừng đau | 608 |
Đừng đi xa quá dãi dầu | 609 |
Đi xa dầu dãi biết đâu mà lường | 610 |
Thuốc độc người trộn trong cơm | 611 |
Đi buôn chớ lâu ngày đằng đẵng | 612 |
Lúa nên đồ cha sẽ ngắt về đồ | 613 |
Em nên cho cha sẽ thuận đem cho? | 614 |
Gạo chưa hết hãy làm cho hết | 615 |
Gạo đang còn hãy vãi theo thuyền | 616 |
Muối không hết hãy rải theo sông | 617 |
Chẵn bảy hôm rủ nhau quay lại | 618 |
Đủ chín ngày anh gọi bạn quay về!” | 619 |
* | 620 |
Vừa đi vừa ngoảnh lại | 621 |
Vừa đi vừa ngoái trông | 622 |
Chân bước xa lòng càng đau nhớ | 623 |
Anh dồn bò lên ngọn Khau Vai | 624 |
Lùa trâu lên ngọn Khau Cả | 625 |
Cưỡi ngựa lên Khau Dướng cao vời | 626 |
Chân bò vướng cành mây | 627 |
Trâu bước vướng cành si | 628 |
Ngựa đi vướng cành móc | 629 |
Trâu anh sao không dậy ăn sớm? | 630 |
Ngựa ô chê lá nõn thơm tươi? | 631 |
Anh ngắt lá xanh anh ngồi | 632 |
Bẻ cây giữa đèo anh bói | 633 |
Quẻ bói này hai bốn một năm | 634 |
Những tưởng ma trên trời muốn ăn cỗ trâu | 635 |
Hồn ông bà đòi ăn lợn cúng | 636 |
Hồn tổ tiên thèm bữa rượu đôi gà | 637 |
Hay đâu vía em yêu theo bước chân ngựa | 638 |
Vía em thương dõi vết chân trâu | 639 |
- “Em yêu đang ở nhà mong nhớ! | 640 |
Quả cau vân bổ mười | 641 |
Quả cau tươi bổ năm | 642 |
Ném đằng sau vía đeo bước ngựa về ăn | 643 |
Ném đằng trước vía bám bước trâu về nhận | 644 |
Em yêu đang ở nhà mong nhớ | 645 |
Xin hãy nán lòng chờ!” | 646 |
Trâu anh liền chồm dậy ăn cỏ | 647 |
Ngựa ô vơ lá nõn thơm tươi | 648 |
Anh dồn trâu đi rầm rầm | 649 |
Cưỡi ngựa đi băng băng | 650 |
Núi tiếp núi mịt mùng | 651 |
Gò tiếp gò khúc khuỷu | 652 |
Bãi tiếp bãi trập trùng | 653 |
Từng chục trăm núi thấp dài cao | 654 |
Rời em lên Mường Lay | 655 |
Biệt em lên Mường So | 656 |
Đường vòng đường lượn khúc quanh co | 657 |
Đường cheo leo mép vực | 658 |
Cá dưới vực túm đen như cát | 659 |
Hàng đàn đông cuối thác lượn lờ | 660 |
Áo anh rách xơ bảy tấm | 661 |
Nhưng trâu mang bán chưa lời | 662 |
Hụt vốn chồng em sẽ cười | 663 |
Ngựa tốt chưa ngang bạc mười nén | 664 |
Vải năm trăm trâu khoẻ chưa bằng | 665 |
Anh còn đi đằng đẵng xa em! | 666 |
Người tình ở nhà bị ép gả chồng | 667 |
Năm tiếp năm, năm trôi | 668 |
Tháng tiếp tháng, tháng hết, | 669 |
Măng đắng xanh đã nẩy lộc đâm chồi, | 670 |
Cha đã dăng màn chia khoang dành chỗ, | 671 |
Mẹ sắp xách tay em canh gà gáy khuya, | 672 |
Lưỡi dao sắc mẹ sắp chặt cây tươi nhuộm vải, | 673 |
Ngón tay kia thoăn thoắt sắp nhồi, | 674 |
Nhồi lông vịt thêm chăn, | 675 |
Nhồi hoa gianh thêm đệm, | 676 |
Thành đệm êm đưa cô, | 677 |
Thành chăn ấm đưa em, | 678 |
Thành đồ cưới đẹp đưa dâu, | 679 |
Cha em cầm gói cau tìm tháng, | 680 |
Cầm gói trầu tìm ngày, | 681 |
Tìm ngày, ngày cẩu coong, | 682 |
Ngày hõong phữm và ngày hặp xảy, | 683 |
Cha em mới nói: | 684 |
- “Ngày hặp xảy đông gái nhiều trai, | 685 |
Ngày hặp tai lắm trâu nhiều bò, | 686 |
Mẹ em mới dịch đệm liền bên, | 687 |
Kéo chăn em liền mép, | 688 |
Em đã tính mà tính không đủ | 689 |
Em đã lo mà lo không tròn | 690 |
Làm chẳng nổi, sống coi như chết, | 691 |
Như ăn lá ngón lìa đời” | 692 |
Chồng em mới nói: | 693 |
- “Trời cho thành lứa đôi, | 694 |
Kết hai ta thành chồng thành vợ, | 695 |
Ta lấy nhau, đệm nhỏ bằng lá gianh cũng mặc, | 696 |
Chăn hẹp bằng lá cỏ cũng đành, | 697 |
Được nhau rồi, đắp ngang nằm ngang, | 698 |
Chồng kéo lại vợ co, | 699 |
Con nhỏ khóc hai bên, dầu chết rét mặc nó!” | 700 |
Chồng em lại nói: | 701 |
- “Ta chắn suối to làm đập, | 702 |
Chặn nước lớn bắt cá, | 703 |
Ta cày ruộng để cha mẹ mình ấm no!” | 704 |
Em đã tính mà tính không đủ | 705 |
Em đã lo mà lo chẳng tròn, | 706 |
Khóc vùi giữa bản không nên, | 707 |
Gào giữa ban ngày sượng mặt, | 708 |
Sẽ khóc ư? cười ư? | 709 |
Khóc, người trong bản sẽ cười, | 710 |
Cười, người trong mường sẽ nói, | 711 |
Người sẽ qua dưới mái mỉa mai, | 712 |
Năm tiếp năm, năm trôi, anh ơi! | 713 |
Tháng tiếp tháng, tháng hết, anh ơi! | 714 |
Đã sáu mùa lúa ruộng qua rồi, | 715 |
Đã bảy mùa cá lũ trôi xuôi, | 716 |
Cha em và mẹ em mới nói: | 717 |
- “Cốm dẻo không thay cơm chiều, | 718 |
Cốm thơm không thay cơm sáng, | 719 |
Rể chẳng nuôi cha mẹ vợ đến già, | 720 |
Sẽ đưa con gái yêu lên nhà rộng, | 721 |
Cha mẹ cho con về nhà chồng, con ạ!” | 722 |
Chồng em đi kiếm lúa ngoài đồng, | 723 |
Đi kiếm cá ven sông, | 724 |
Được cá chiên đem mổ, | 725 |
Được cá trắm ướp chua; | 726 |
Cá ướp chua lâu ngày đã chua, | 727 |
Ngày lành và bữa tốt, | 728 |
Năm đi và tháng trôi, | 729 |
Cha em và mẹ em mới nói: | 730 |
- “Năm nay năm đưa vịt tía về phủ, | 731 |
Năm đưa gái lớn về nhà chồng, | 732 |
Đưa dâu đưa tháng giêng” | 733 |
Em yêu vội đáp: | 734 |
- “Tháng giêng là tháng kiêng, | 735 |
Gieo nương kê, chim chích đến nhặt, | 736 |
Gieo nương bắp, khỉ đỏ về phá, | 737 |
Vừa đặt nơm, con rãi cá đã cào, | 738 |
Không đi, con không đến, | 739 |
Không đến, con không lên, | 740 |
Không phải tháng đưa vịt tía về phủ, | 741 |
Không phải tháng dưa gái về nhà chồng!” | 742 |
Rồi mẹ yêu em nói: | 743 |
- “Thế đưa dâu tháng mấy? | 744 |
Đưa dâu đưa tháng hai … ” | 745 |
Em yêu vội đáp: | 746 |
- “Tháng hai càng kiêng kỹ, | 747 |
Sợ mệnh treo trên cao xanh không lành, | 748 |
Khuôn đúc trên mường trời không để sống dai, | 749 |
Phải đeo lếp quay về nhà ngoại, | 750 |
Phải đeo sọt quay về nhà xưa, | 751 |
Không đi, không, không đến, | 752 |
Không đến, không, không lên, | 753 |
Không phải tháng đưa vịt tía về phủ, | 754 |
Không phải tháng đưa gái về nhà chồng!” | 755 |
Rồi mẹ yêu em nói: | 756 |
- “Thế đưa dâu tháng mấy? | 757 |
Hay đưa dâu tháng ba … ” | 758 |
Em yêu vội đáp: | 759 |
- “Tháng ba ruộng đang làm, | 760 |
Nương đang cỏ, | 761 |
Lại đang cắt vườn chàm, | 762 |
Không đi, không, không đến, | 763 |
Không đến, không, không lên, | 764 |
Không phải tháng đưa vịt tía về phủ, | 765 |
Không phải tháng đưa gái về nhà chồng!” | 766 |
Rồi mẹ em yêu nói: | 767 |
- “Thế đưa dâu tháng mấy? | 768 |
Hay đưa dâu tháng tư … ” | 769 |
Em yêu vội đáp: | 770 |
- “Tháng tư bốn chân cửi còn lệch, | 771 |
Đan sọt hay lỗi mắt, | 772 |
Chuyện sắt son mà chẳng hợp đường tình, | 773 |
Sợ thêm điều thiên hạ cười khinh, | 774 |
Không đi, không, không đến, | 775 |
Không đến, không, không lên, | 776 |
Không phải tháng đưa vịt tía về phủ, | 777 |
Không phải tháng đưa gái về nhà chồng!” | 778 |
Rồi mẹ yêu em nói: | 779 |
- “Thế đưa dâu tháng mấy? | 780 |
Hay đưa dâu tháng năm … ” | 781 |
Em yêu vội đáp: | 782 |
- “Tháng năm mặt chiêng to lặng tiếng, | 783 |
Buồng thờ tạo So, Là lên nấm giữa sàn, | 784 |
Nàng dâu thăm bản đi không trở lại, | 785 |
Không đi, không, không đến, | 786 |
Không đến, không, không lên, | 787 |
Không phải tháng đưa vịt tía về phủ, | 788 |
Không phải tháng đưa gái về nhà chồng!” | 789 |
Mẹ em yêu bèn nói: | 790 |
- “Đưa dâu con mẹ sẽ đưa tháng sáu … ” | 791 |
Em yêu vội đáp: | 792 |
- “Tháng sáu nước trăm dòng đổ ruộng, | 793 |
Dòng trăm thác reo vang | 794 |
Sóng tung sóng dâng tràn, | 795 |
Bàn hết nghìn ngày cũng không thanh thản, | 796 |
Không đi, không, không đến, | 797 |
Không đến, không, không lên, | 798 |
Không phải tháng đưa vịt tía về phủ | 799 |
Không phải tháng đưa gái về nhà chồng!” | 800 |
Mẹ em yêu bèn nói: | 801 |
- “Đưa dâu con mẹ sẽ đưa tháng bảy!” | 802 |
Em yêu vội đáp: | 803 |
- “Tháng bảy vịt quý của con đang ấp, | 804 |
Ngỗng quý của con đang nở; | 805 |
Sợ con diều hâu nó lượn và con quạ nó bay, | 806 |
Nó lượn nó bay, cắp vịt quý vịt thương đi mất, | 807 |
Không đi, không, không đến, | 808 |
Không đến, không, không lên, | 809 |
Không phải tháng đưa vịt tía về phủ, | 810 |
Không phải tháng đưa gái về nhà chồng!” | 811 |
Mẹ em yêu bèn nói: | 812 |
- “Đưa dâu con mẹ sẽ đưa tháng tám!” | 813 |
Em yêu vội đáp: | 814 |
- “Tháng tám nắng thiêu cùng gió thổi, | 815 |
Gió thổi rùng tim gan, | 816 |
Mang con theo, sợ gió ốm xanh vàng, | 817 |
Thân gái dặm trường biếng bứơc, | 818 |
Đành bỏ con khóc lả sao đang? | 819 |
Không đi, không, không đến, | 820 |
Không đến, không, không lên, | 821 |
Không phải tháng đưa vịt tía về phủ, | 822 |
Không phải tháng đưa gái về nhà chồng!” | 823 |
Mẹ em yêu bèn nói: | 824 |
- “Đưa dâu ta sẽ đưa tháng chín!” | 825 |
Em yêu vội đáp: | 826 |
- “Tháng chín trời nóng nực, âm u, | 827 |
Hùm beo rống trong rừng sâu kinh lạ, | 828 |
Chóp bóp kêu trong khe núi mịt mù, | 829 |
Không đi, không, không đến, | 830 |
Không đến, không, không lên, | 831 |
Không phải tháng đưa vịt tía về phủ, | 832 |
Không phải tháng đưa gái về nhà chồng!” | 833 |
Mẹ em yêu bèn nói: | 834 |
- “Đưa dâu đưa tháng mười!” | 835 |
- “Tháng mười lũ đỏ ngầu chảy xiết, | 836 |
Ngập hết bãi hết bờ, | 837 |
Thác dồn thác cuồn cuộn, | 838 |
Sóng tiếp sóng lô xô, | 839 |
Cát sỏi bồi bãi giữa, | 840 |
E sớm thành gái goá bơ vơ, | 841 |
Không đi, không, không đến, | 842 |
Không đến, không, không lên, | 843 |
Không phải tháng đưa vịt tía về phủ, | 844 |
Không phải tháng đưa gái về nhà chồng!” | 845 |
Mẹ em yêu bèn nói: | 846 |
- “Đưa dâu đưa tháng một!” | 847 |
- “Tháng một nấm bùi héo trên thân gỗ dút | 848 |
Nấm dai khô trên vỏ gỗ vông, | 849 |
Mẹ chồng chọn miếng ăn nghiệt ngã, | 850 |
Cha chồng tính của nả chi ly, | 851 |
Không đi, không, không đến, | 852 |
Không đến, không, không lên, | 853 |
Không phải tháng đưa vịt tía về phủ, | 854 |
Không phải tháng đưa gái về nhà chồng!” | 855 |
Mẹ em yêu mới nói: | 856 |
- Đưa dâu con mẹ đưa tháng chạp vậy thôi! | 857 |
Tháng chạp gốc cải già lá toả đuôi voi, | 858 |
Bố chồng ngừng đan chài đón cháu, | 859 |
Mẹ chồng buông tay cửi đón dâu … | 860 |
Em biết lấy lời đâu chối nữa! | 861 |
Ngày lành và bữa tốt, | 862 |
Năm đi và tháng trôi, | 863 |
Khắp nơi rập rìu reo, cười, | 864 |
Tháng này tháng đưa vịt tía về phủ, | 865 |
Tháng em phải về nhà chồng, anh ơi! | 866 |
Chồng em đã gánh rượu tới bến | 867 |
Đã quầy cau lên nhà, | 868 |
Dọn bữa ăn to để cưới em đi, | 869 |
Dọn bữa ăn nhỏ để cưới em về | 870 |
Bạc mỏ Lay, chồng em mang đến, | 871 |
Bạc mỏ So, mỏ Là chồng em mang lại, | 872 |
Bảo mười nén đúng cân Lào | 873 |
Rằng hai mươi nén, cân Kinh, | 874 |
Ngờ đâu khi cân lại, cha em chỉ được bốn nén chẵn! | 875 |
Đi buôn lâu ngày chưa về | 876 |
Ngày huộng một bữa rượu ra mắt, | 877 |
Ngày hài tiếp bữa rượu đưa dâu, | 878 |
Nhưng anh yêu còn mãi tận nguồn tơ bán trâu, | 879 |
Tận mỏ So, mỏ Là bán ngựa, | 880 |
Con bò đực, nén hơn, | 881 |
Con trâu mộng, nén rưỡi, | 882 |
Con ngựa ô, hai mươi nén tròn, | 883 |
Bạc mười nén sẽ chuộc em về, | 884 |
Vải năm trăm sẽ cởi em ra, | 885 |
Bạc ba lạng, ta đúc chiếc sáo, | 886 |
Bạc bốn lạng, ta đúc chiếc nhị, | 887 |
Anh về nhà, quay về! | 888 |
Một búi cây anh từng ngủ đậu, | 889 |
Một bãi gò đều đã trải bàn cơm, | 890 |
Lốc soái trộn cát buông thên muối, | 891 |
Anh thấy vợ chồng nai nối đuôi nhau ăn cỏ đồi than, | 892 |
Gặm cỏ gianh non mới mọc, | 893 |
Súng đẹp, súng bền chắc, | 894 |
Nỏ đẹp, tên thuốc nhọn, bước lên, | 895 |
Nai sợ ngã, sợ chết, | 896 |
- “Xin van người, người hỡi! | 897 |
Xin chàng tài giỏi tha cho, | 898 |
Gái má hồng đang chờ, | 899 |
Gái thanh xuân đang đợi, chàng ơi!” | 900 |
Anh bỗng rời cò súng không bắn, | 901 |
Buông lẫy nỏ không bật, | 902 |
Rẽ đi và qua đi, | 903 |
Vòng đi và thẳng tới, | 904 |
Anh thấy vợ chồng chim phượng đang ăn quả si, | 905 |
Con đậu cành dưới chúi xuống ăn quả cành trên, | 906 |
Con đậu cành trên chui lên ăn quả cành dưới, | 907 |
Súng đẹp, súng bền chắc, | 908 |
Nỏ đẹp, tên thuốc nhọn, bước lên, | 909 |
Chim sợ ngã, sợ chết: | 910 |
- “Xin van người, người hỡi! | 911 |
Xin chàng tài giỏi tha cho, | 912 |
Gái má hồng đang chờ, | 913 |
Gái thanh xuân đang đợi, chàng ơi!” | 914 |
Anh rẽ đi, qua đi, | 915 |
Vòng đi và thẳng tới, | 916 |
Anh thấy gà rừng ăn lúa đống, | 917 |
Lợn cỏ ăn thóc phơi, | 918 |
Súng đẹp, súng bền chắc, | 919 |
Nỏ đẹp, tên thuốc nhọn, bước lên, | 920 |
Chúng sợ ngã, sợ chết, | 921 |
- “Xin van người, người hỡi, | 922 |
Xin chàng tài giỏi tha cho, | 923 |
Gái má hồng đang chờ, | 924 |
Gái thanh xuân đang đợi, chàng ơi!” | 925 |
Anh lại rời cò súng không bắn, | 926 |
Buông lẫy nỏ không bật, | 927 |
Rẽ đi và qua đi, | 928 |
Vòng đi và thẳng tới, | 929 |
Núi tiếp núi trập trùng, | 930 |
Khe tiếp khe gập ghềnh đá đựng | 931 |
Kẽ mắt đứt vì tuôn lệ nhớ, | 932 |
Mấy chục trăm ngọn núi dài, cao! | 933 |
Nai không lách, anh lách, | 934 |
Nhím không chui, anh chui, | 935 |
Don không vượt, anh vượt, | 936 |
Rẽ rừng cỏ phăng phăng, | 937 |
Mở rừng gai rào rào, | 938 |
Đầy đầu trắng hoa móc, | 939 |
Sàn đỉnh núi, sàn cô gái Xá, | 940 |
Sàn cuối ghềnh, sàn của gái ma, | 941 |
Gái ma ngắt chanh ném, | 942 |
Anh không ngoái, không nhìn, | 943 |
Rẽ đi và qua đi, | 944 |
Vòng đi và thẳng tới, | 945 |
Tới hiên trước nhà quan, | 946 |
Tới sàn sau bạn tình, | 947 |
Nhà bạn tình, tiếng nói nhốn nháo, | 948 |
Nhà người yêu, tiếng cười nhao nhao, | 949 |
Ngỡ tưởng chim reo ngọn quả, | 950 |
Vàng anh mừng cánh hoa, | 951 |
Còn tươi non như vừa hé bông đào, | 952 |
Nhưng búi tóc mượt gái phương nào đã tới, | 953 |
Anh vừa dò vừa hỏi: | 954 |
- “Này, khách Mường Lay đâu tới | 955 |
Khách Mường So Mường Là đâu lại, mẹ ơi?” | 956 |
Mẹ anh yêu mới đáp: | 957 |
- “Không, khách Mường Lay không tới, | 958 |
Khách So, Là không lại, con ơi! | 959 |
Chẳng qua tháng năm người khoét cối, | 960 |
Tháng sáu người khoét máng, | 961 |
Người gả chồng cho con gái đó thôi!” | 962 |
Khi anh ra đi, cải chia cánh bướm, | 963 |
Khi anh trở về, cải già đơm hoa; | 964 |
Lâu ngày, em đã quen hơi hết lạ? | 965 |
Lâu ngày, khăn piêu đen em còn vắt sào ngang, | 966 |
Khi anh trở về, áo con nhỏ đã dăng dăng đầy sàn, | 967 |
Dây trầu không cũng xạc xào rụng cuống, | 968 |
Sâu khoét trong lòng, cây tươi được chăng? | 969 |
Bạn lứa đều nên duyên may mắn, | 970 |
Thiệt riêng anh ở vắng một mình. | 971 |
Khi yêu em, anh nhủ em hết tình, | 972 |
Khi quen em, anh hỏi em hết nhẽ, | 973 |
Mà nay, lời thương của ta rơi trong bản đã úa, | 974 |
Tờ chữ của ta rơi trong mường đã nhoà, | 975 |
Trồng chuối thành buồng nhiều quả, | 976 |
Trồng mây thành búi nhiều cành, | 977 |
Dựng một mối tình sao nghiêng ngửa nát tan? | 978 |
Than ôi! anh muốn ăn gạo bịch lớn cố chữa, | 979 |
Muốn ăn dưa vườn to cố rào, | 980 |
Ngờ đâu em lại đổi lòng thương yêu kẻ khác, em ơi! | 981 |
* | 982 |
Anh đã tính mà tính không đủ, | 983 |
Anh đã lo mà lo chẳng tròn, | 984 |
Như trèo cây cao lộn cổ, | 985 |
Dẫu tiếc thương đời cũng lỡ, | 986 |
Đành nhìn em yêu bước về nhà chồng, | 987 |
Nhà em, tiệc rượu đang nồng gian trong, | 988 |
Mé hiên ngoài, tíu tít gánh bem đã đợi, | 989 |
Dõi nhìn em yêu đến chào cô chú, | 990 |
- “Chào bác trai, bác gái nhà trên, | 991 |
Chú cùng thím nhà dưới” | 992 |
- “Chào chị em dâu rể trong nhà, | 993 |
Dầu năm qua tháng qua cũng nhớ lại thăm em với nhé!” | 994 |
- “Con chào, cha của con ơi, mẹ yêu dấu hỡi! | 995 |
Xin đau đừng đâu luôn, | 996 |
Xin ốm đừng ốm nặng, | 997 |
Nóng lạnh bất kỳ xin gửi lời nhắn gọi con hay!” | 998 |
- “Xin chào vườn gừng nhỏ bên kia bờ xuối, | 999 |
Vườn riềng xinh trước ngõ ta chăm!” | 1000 |
- “Chào gái cùng trai đang thời xen ngó!” | 1001 |
- “Chào bốn mặt đan mau sàn khuống nhỏ, | 1002 |
Đan mau như đan cót, | 1003 |
Dặp dìu trai gái cười, | 1004 |
Gái đến thời phải đắp chăn chung cùng mẹ | 1005 |
Gái lớn rồi phải đắp chăn chung cùng chồng, | 1006 |
Còn đây lứa tuổi bầy em đang tươi, | 1007 |
Mới chiều qua ngắm vuốt xuống sàn | 1008 |
Mưa không rơi đừng nỡ bỏ không sàn buồn, | 1009 |
Trời không buồn đừng nỡ bỏ không sàn quạnh, em ơi! | 1010 |
Hãy khiến mười ngày bạn trai xa đến gẩy đàn môi vây khuống, | 1011 |
Thóc đổ bồ chẳng mang xuống gặt, | 1012 |
Gái lên nhà chồng không thể lại về đua vui!” | 1013 |
- “Xin chào cột cái đuôi cá thon, | 1014 |
Cột con đuôi nhạn xoè, | 1015 |
Lượt chân gianh xén bằng, | 1016 |
Hàng dui theo hàng mè san sát; | 1017 |
Tấm gianh kia phủ trùm kín mái nhà thân!” | 1018 |
- “Xin chào quân với quan ngồi sắp theo hàng uống rượu; | 1019 |
Bầu nước trong nhà mẹ mát lành!” | 1020 |
- “Xin chào khung cửi, guồng xa, con thoi cái suốt!” | 1021 |
- “Chào trâu, chào ngựa, chào bò, mùa tết vui gặm cỏ non xanh!” | 1022 |
- “Xin chào đàn vịt thương mắn đẻ, | 1023 |
Đàn gà thương chăm gáy ta ơi! | 1024 |
Mười ngày ta chẳng được nắm gạo trắng xuống vãi, | 1025 |
Vốc gạo vương xuống rơi!” | 1026 |
- “Chào nơi nền cối ta nêm chày, | 1027 |
Lòng máng nơi hằng đâm giã! | 1028 |
Nái lợn đen dưới thang, | 1029 |
Nái lợn lang gầm sàn | 1030 |
Mười ngày ta chẳng được xách dậu thóc xuống giã, | 1031 |
Xách dậu cám xuống chăn!” | 1032 |
- “Xin chào nơi gốc chạn đặt cuộn lá chuối; | 1033 |
Giàn cao nơi đặt chậu gạo ngâm; | 1034 |
Đầu gác bếp, nơi treo cơm dẻo, cơm nguội, ổ tằm dăng tơ mọt đục, | 1035 |
Nùi đạt tết bướm tơ nhện vương! | 1036 |
- “Xin chào lòng bếp khói cuộn, | 1037 |
Hòn đầu rau khói vờn, | 1038 |
Chĩnh, hũ đựng rau, dưa, muối, | 1039 |
Bậc cửa lớn đi qua, | 1040 |
Khuôn cửa rộng đi lại, | 1041 |
Đầu thang đường bước lên, | 1042 |
Hỡi nơi gầm sàn thường hay chui cúi! | 1043 |
Đằng đẵng tháng năm, ngươi sẽ chẳng gặp ta, | 1044 |
Ta bỏ bạn tình, lìa mẹ lìa cha, | 1045 |
Sớm tối không xuống nữa; | 1046 |
Cũng không còn thay áo mới lượn qua!” | 1047 |
- “Xin chào khóm rau nhỏ vườn to; | 1048 |
Gốc rau xanh thoạt vừa đâm lá, | 1049 |
Vừa đâm lá đã ngắt lá về đồ!” | 1050 |
- “Xin chào anh cả cùng anh hai em hỡi! | 1051 |
Anh bán em xuống dưới như người Hán bán trâu, | 1052 |
Anh bán em lên trên như người Lào bán ngựa, anh ơi!” | 1053 |
Anh trai em đáp: | 1054 |
- “Không phải bán xuống dưới như Hán bán trâu, | 1055 |
Không phải bán lên trên như người Lào bán ngựa, | 1056 |
Gả em xuống dưới làm kho muối, | 1057 |
Gả em lên trên làm nhà buôn, | 1058 |
Gả làm dâu nhà người cho em sung sướng, em ơi!” | 1059 |
Về đến nhà đúng ngày người yêu đi nhà chồng | 1060 |
Nhà em tiệc đã nồng gian trong, | 1061 |
Mé hiên ngoài tíu tít gánh bem vẫn đợi, | 1062 |
Piêu đen em trùm đầu phất phới, | 1063 |
Tà áo anh khoác vội bay lơi, | 1064 |
Tiễn bạn tình, ta ơi! | 1065 |
Tiến người yêu, ta hỡi! | 1066 |
Tiễn bạn tình lên nhà chú, | 1067 |
Dặn người yêu lên nhà chồng khỏi lạ, | 1068 |
Yêu em, anh tiễn đưa em đến tận đầu đường | 1069 |
Đến tận nhà chồng, em với anh hẹn ước nên duyên, | 1070 |
Nhưng phép cả có gốc tùng, | 1071 |
Phép thiêng có gốc quế, | 1072 |
Phép lớn mẹ hiền anh thôi giữ trong tim, | 1073 |
Anh đi, mẹ hiền ngăn anh hai bận, | 1074 |
Giữ anh ba lần, | 1075 |
Ôm chặt cổ con níu lại: | 1076 |
- “Không đi, không, không đi, | 1077 |
Không đến, không, không đén, con ơi! | 1078 |
Sợ gươm sắc con người sẽ kề đùi, | 1079 |
Gươm bén con người sẽ chặt cổ, | 1080 |
Bát canh người sẽ bỏ bùa mê, | 1081 |
Bát cơm người sẽ trộn thuốc chết, | 1082 |
Không đi, không, không đi, | 1083 |
Không đến, không, không đến!” | 1084 |
Anh yêu mới nói: | 1085 |
- “Không sợ, không, không lo, | 1086 |
Gan óc liền đây đầu nối cổ, | 1087 |
Việc bấy nhiêu con tính đủ rồi, | 1088 |
Gươm con người, gươm mỏng, gươm tồi, | 1089 |
Chặt tàu chuối mà quằn, | 1090 |
Phạt bãi phân khô mà mẻ, | 1091 |
Gươm con đây, gươm sắc, gươm thép Kinh, | 1092 |
Mũi đến chuôi một lưỡi sáng loè! | 1093 |
Ta chém đứa kia giành lại vợ; | 1094 |
Không lấy được nàng ta làm giặc giữa phủ, | 1095 |
Không lấy được em, anh làm loạn giữa mường, | 1096 |
Cha mẹ ngăn, dây tình dằng dặc, | 1097 |
Cha mẹ giữ, đường tình không nghe, | 1098 |
Chết trong lòng người đẹp, | 1099 |
Chết trong lòng người yêu, | 1100 |
Được chết cùng em không hề tiếc hận, | 1101 |
Mất bạc nén xem bằng đồng vụn | 1102 |
Vải năm trăm coi như chỉ thừa, | 1103 |
Há quên ư, lời thề ước năm xưa! | 1104 |
Đá tảng giữa trời ta chém băng, | 1105 |
Rồi sẽ ra sao mặc lòng, | 1106 |
Dù khăn trắng bay lên ngọn móc, | 1107 |
Dù khăn đen quấn chặt ngọn gươm; | 1108 |
Chuôi gươm gẫy gầm sàn thành củi, | 1109 |
Dù đầu, mình, chín khúc phanh phui, | 1110 |
Nhai miếng cơm, xin nghĩ giúp, mẹ ơi! | 1111 |
Chết giữa ngày xem bằng sưởi nắng, | 1112 |
Chết giữa rừng cỏ lặng coi như ngủ ngày!” | 1113 |
Không nói dối mẹ anh không thả, | 1114 |
Không nói quanh, mẹ hiền không buông, | 1115 |
Anh yêu lại nói: | 1116 |
- “Không đi, con không đến, | 1117 |
Không đến, con không đi, | 1118 |
Con mẹ nay bụng đói rã rời, | 1119 |
Hãy nấu cháo con ăn khỏi đói, | 1120 |
Hãy nấu canh làm thuốc lại người, | 1121 |
Dù cơm thừa của cô vẫn tốt, | 1122 |
Cá em bỏ mứa càng ngon, | 1123 |
Xôi lạnh queo đáy giỏ càng bùi, | 1124 |
Súng đẹp, súng bền chắc, | 1125 |
Nỏ đẹp, tên thuốc nhọn, bước lên, | 1126 |
Con sẽ đi nhắm ngọn bồ quân, bắn sóc, | 1127 |
Nhắm ngọn dâu da, bắn chuột, | 1128 |
Nhắm ngọn tre xanh bắn náy, | 1129 |
Nhắm ngọn sấu, bắn rơi con sóc truyền cành” | 1130 |
Và dối mẹ, anh đi, đưa tiễn bạn tình! | 1131 |
* | 1132 |
Phút giây, một lát nhanh, | 1133 |
Lên tràn ruộng thang, chồng quẩy gánh; | 1134 |
Quẩy gánh qua đồng rộng, | 1135 |
Người đẹp anh yêu cất bước theo chồng, | 1136 |
Vừa đi vừa ngoảnh lại, | 1137 |
Vừa đi vừa ngoái trông, | 1138 |
Chân bước xa lòng càng đau nhớ, | 1139 |
Em tới rừng ớt ngắt lá ớt ngồi chờ | 1140 |
Tới rừng cà ngắt lá cà ngồi đợi, | 1141 |
Tới rừng lá ngón ngóng trông, | 1142 |
Anh tới nơi, em bẻ lá xanh em ngồi; | 1143 |
Được nhủ đôi câu, anh mới đành lòng quay lại, | 1144 |
Được dặn đôi lời, anh yêu em mới chịu quay đi, | 1145 |
Không quay đi, sợ chồng em sẽ pha thuốc chết, | 1146 |
Không quay lại, sợ chồng em sẽ bỏ thuốc mê, | 1147 |
Trâu ăn cỏ đầm sen, | 1148 |
Bò vừa gặm, nai vàng đến phá, | 1149 |
Hun hút trên đường, vẻ trắng trong một đoá hồng tươi! | 1150 |
Xin hãy cho anh kề vóc mảnh, | 1151 |
Quấn quanh vai ủ lấy hương người, | 1152 |
Cho mai sau lửa xác đượm hơi, | 1153 |
Một lát bên em thay lời tiễn dặn! | 1154 |
Con nhỏ hãy đưa anh ẵm, | 1155 |
Bé xinh hãy đưa anh bồng, | 1156 |
Cho anh bế con dòng đừng ngượng, | 1157 |
Nựng con rồng, con phượng đừng buồn, | 1158 |
Bé ngoang giống bố không? | 1159 |
Hay là bé giống chú? | 1160 |
Giống bên họ mẹ trắng hồng? | 1161 |
Hay má lúm như người tình cũ? | 1162 |
Hãy đưa tay cho anh đeo nhẵn, | 1163 |
Nâng cánh tay cho anh tra vòng; | 1164 |
Tra vòng này vòng nén, bé ơi! | 1165 |
Mà nay, tre sậy ngả vàng lá rụng; | 1166 |
Đám trứng sâu đã nở bướm rồi; | 1167 |
Bướm nở rồi, bướm lượn bướm bay, | 1168 |
Anh yêu em, lẽ tiễn đưa em đến tận nhà chồng, | 1169 |
Nhưng chim chích trên cao lượn vòng gọi anh quay lại, anh quay lại | 1170 |
Chim nhạn dưới thấp bay quanh nhủ anh quay đi, anh quay đi | 1171 |
- “Chào chốn rừng xanh nơi thường lui tới, | 1172 |
Nước dập bè chìm, | 1173 |
Sóng xô bè vỡ, | 1174 |
Bè chìm trôi ba suối mất rồi, | 1175 |
Đôi ta yêu nhau chưa trọn một ngày, | 1176 |
Chưa đầy một khắc, | 1177 |
Của không mua lẽ đau được giữ liền tay | 1178 |
Chỉ cá liền với nước, | 1179 |
Chỉ lúa liền với ruộng, | 1180 |
Tiễn đưa em, thôi anh quay lại, em ơi!” | 1181 |
Em yêu bèn nói: | 1182 |
- “Đừng vội anh, đừng vội, | 1183 |
Sao Khun Lù trên trời còn đợi, | 1184 |
Áng mây kia vương vấn còn chờ, | 1185 |
Đôi ta xa nhau dằng dặc nỗi niềm tưởng nhớ, | 1186 |
Mưa sắp rơi ào đồng cỏ, | 1187 |
Đừng bỏ em trơ trọi giữa rừng, | 1188 |
Đừng bỏ em giữa dòng sóng thác trào dâng!” | 1189 |
- “Thác trào dâng, ngang dòng củi vướng, | 1190 |
Gặp nhau đây thoắt bỗng chia lìa, | 1191 |
Đôi ta yêu nhau đợi tới tháng năm lau nở, | 1192 |
Đợi mùa nước đỏ cá về, | 1193 |
Đợi chim táng lo hót gọi hè, | 1194 |
Không lấy được nhau mùa hạ, ta sẽ lấy nhau mùa đông, | 1195 |
Không lấy được nhau thời trẻ, ta lấy nhau khi goá bụa về già, | 1196 |
Goá hai lần, goá ba lần, | 1197 |
Goá cổ cao thêm mấy ngấn, | 1198 |
Goá vẫn tươi giòn đỏ đắn, | 1199 |
Goá đẹp hơn hồi con gái trắng ngần, | 1200 |
Goá đẫy đà hơn thiếu nữ đang xuân” | 1201 |
Lời tình tự lắng sâu trong dạ, | 1202 |
Yêu em, anh tiễn đưa em về tới tận nhà, | 1203 |
Đôi ta đập gót đường dài, | 1204 |
Rào gót đường xa; | 1205 |
Đi tới rừng lá ráy úa vàng, | 1206 |
Bước tới gốc tơ hồng đầu bản, | 1207 |
Cây sổ bên đường nẩy lộc khai hoa, | 1208 |
Quấn quýt vợ chồng chim nhạn; | 1209 |
Đôi uyên ương ngấp nghé cửa hang, | 1210 |
Hoa áy giập giờn trôi ngang sông Mã, | 1211 |
Còn thương nhau xin sắp gối riêng chờ, | 1212 |
Duyên phận mai sau, hoặc sẽ có ngày thoả nguyện, | 1213 |
Đôi ta yêu nhau, duyên bản duyên đừng úa, | 1214 |
Tình mường tình chớ phai, | 1215 |
Rẽ đi và qua đi, | 1216 |
Cùng sánh vai vòng đi và thẳng tới, | 1217 |
Núi tiếp núi trập trùng, | 1218 |
Bãi tiếp bãi gặp ghềnh, | 1219 |
Tới gốc muỗm xanh đỉnh đèo trâu cọ, | 1220 |
Con cọ, con vươn sừng dài quanh quắt, | 1221 |
Con quẩn quanh níu gọi anh về; | 1222 |
Nhưng anh không về! Yêu em, anh đưa em tận bản, | 1223 |
Thương em, anh tiễn em thẳng tới tận nhà! | 1224 |
* | 1225 |
Đồn về xuôi, tiếng đồn bằng thuyền, | 1226 |
Đồn lên ngược, tiếng đồn bằng voi, | 1227 |
Đồn đến anh tiếng bằng núi đá, | 1228 |
Rằng nhà chồng em: | 1229 |
Hoa nhà vẽ hoa sen, | 1230 |
Cột kèo đẽo đuôi én, | 1231 |
Mép gianh bằng chằn chặn; | 1232 |
Buồng thờ một gian riêng, | 1233 |
Đồn mười voi lên mà lạc, | 1234 |
Còn bạc nén sờ đau cũng thấy, | 1235 |
Bao nhiêu gỗ đều dát bạc, | 1236 |
Bấy nhiêu lạt đều vót trơn, | 1237 |
Cột nhà phải voi kéo, | 1238 |
Vách nhà phải voi khiêng, | 1239 |
Khung bếp đủ trồng rau muôn vườn, | 1240 |
Còn trong nhà thả sức voi lượn, | 1241 |
Nhà rộng mười muôn cửa, | 1242 |
Bồ cau bay không tìm nổi lối ra, | 1243 |
Đười ươi chạy chục ngày đêm chẳng suốt, | 1244 |
Kịp khi đếm xem; | 1245 |
Dựng ba thân cột lau, | 1246 |
Dựng bốn chân cột sậy, | 1247 |
Dựng nghiêng bên vũng trâu, | 1248 |
Dựng trống bên bãi cỏ, | 1249 |
Dựng tám gian, vợ chồng chui vừa đủ, | 1250 |
Chim chích đậu mà xiêu, | 1251 |
Chim ri đậu mà đổ, | 1252 |
Gà nhảy sàn uống nước mà rung, | 1253 |
Chó lọt đầu hở đuôi, | 1254 |
Xuyên ngọn giáo thừa cán, | 1255 |
Em yêu ở sao nổi? | 1256 |
Người đẹp của anh ở thế sao đành? | 1257 |
Lên sàn rách sợ gẫy, | 1258 |
Trèo sàn mọt sợ sụp, | 1259 |
Anh mới giả làm chuột lên đằng cửa sổ, | 1260 |
Giả làm chim én chui qua kẽ mái, | 1261 |
Vụt bay vào giữa nhà, | 1262 |
Em leo lên thang sậy, | 1263 |
Xệp ngồi lạy bố chồng trên đầu | 1264 |
Nhờ chồng thương, dọn cơm cho ăn; | 1265 |
Hai đĩa, tưởng đĩa cá, | 1266 |
Cúi xuống, hai đĩa rau, | 1267 |
Lòng chỏng một bàn lớn, | 1268 |
Không ăn đói cào ruột, | 1269 |
Ăn vào tắc họng không trôi, | 1270 |
Vừa ăn vừa ngứa cổ rát lưỡi, | 1271 |
Nuốt xuống như tên độc trúng nai, | 1272 |
Anh dặn em, dặn cho hết lời, | 1273 |
Nhủ lòng thương, nhủ cho hết nhẽ, | 1274 |
Bậc thang cuối nhà chồng, chớ ngồi, | 1275 |
Ghế chị chồng ngồi, chớ đụng, | 1276 |
Anh chồng đẹp, đừng lả lơi, | 1277 |
Không phải bạn tình, đừng ngấp nghé, | 1278 |
Giã gạo đừng chửi lợn | 1279 |
Chăn lợn đừng chửi gà, | 1280 |
Con khóc đừng rủa con chết, | 1281 |
Con chết bù đâu ra, | 1282 |
Con khóc phải khẽ dỗ, ẵm con lên khẽ nựng, | 1283 |
Gõ cột nhè nhẹ ru, | 1284 |
Đi nương đừng gỡ cháy, | 1285 |
Về nhà đừng ngắm bóng trong nồi, | 1286 |
Dỗ con đừng vội ngủ, | 1287 |
Trái tim đừng quên tình cũ, | 1288 |
Đi nương đừng nói xấu em cô, | 1289 |
Đi ruộng đừng nói xấu bà bác, | 1290 |
Nhổ mạ đừng oán trách anh chồng, | 1291 |
Trèo núi cao đừng nói xấu bố, | 1292 |
Ở nhà đừng nói xấu em, | 1293 |
Bởi sàn sau có nhà bác, | 1294 |
Đầu quản có ông anh, | 1295 |
Giường cao có bố chồng ngồi, | 1296 |
Trái phép ngươi, lấy gì mà xin? | 1297 |
Phạm luật người, lấy gì mà đền? | 1298 |
Cúng gà người không thèm | 1299 |
Cúng lợn người khẽ liếc, | 1300 |
Mổ voi người mới ngoảnh mặt xem, | 1301 |
Mà em tủi cực lấy đâu có? | 1302 |
Nhưng em nghèo khó kiếm đâu ra? | 1303 |
Tiễn dặn người yêu cố làm dâu tốt | 1304 |
Rồi khách Mường Lay tới, | 1305 |
Khách Mường So, Mường Là đã lại, | 1306 |
Vịt đầy đồng mai đợi người bắt, không bắt, | 1307 |
Gà chặt lồng nứa rằng ai biết giết con nào? | 1308 |
Còn mỗi nái gà họ hàng em tiễn, | 1309 |
Em đành nắm gạo trắng xuống vãi, | 1310 |
Vốc gạo vương xuống rơi, | 1311 |
Gà xoè cánh chạy lại, | 1312 |
Cắm cổ rung mào tươi, | 1313 |
Em se lòng chộp vội, | 1314 |
Con gà kêu cục te, nước mắt hờn em ứa, | 1315 |
Con gà kêu cục tắc, nước mắt buồn chảy ròng, | 1316 |
Giơ gậy đập gà thương, | 1317 |
Gậy trúng đầu, gà chết, | 1318 |
Nhúng gà vào nồi gang, | 1319 |
Dầm gà trong chảo vạc, | 1320 |
Vặt lông gà chỗ nào? | 1321 |
Cạnh thang sợ người mắng, | 1322 |
Mép sàn sợ người rầy, | 1323 |
Em lẻn lên vặt ngoài xó cửa, | 1324 |
Ngón trỏ vặt lông măng, | 1325 |
Ngón giữa vặt lông nõn, | 1326 |
Lông măng bay đầy vườn, | 1327 |
Lông nõn bay khắp bản, | 1328 |
Bỏ gà vào giỏ mai đứt cạp, | 1329 |
Treo đầu đòn em ra bến trong, | 1330 |
Rồi mổ, rồi pha, rắc muối, | 1331 |
Canh gà sôi rào rào, | 1332 |
Canh cá sôi lục sục, | 1333 |
Bỗng nghe vịt đang phá ruộng dưới, | 1334 |
Nhà đầy người, không giúp với! | 1335 |
Ai dâu mới, nấy đuổi, | 1336 |
Em là dâu mới, em đi! | 1337 |
Đuổi ruộng dưới nháo nhác, | 1338 |
Lùa ruộng trên hớt hải | 1339 |
Ruộng tiếp ruộng liền bờ, | 1340 |
Bờ tiếp bờ quanh co, | 1341 |
Biết mấy chục trăm cao thấp ruộng bờ! | 1342 |
- “Về nhà mau, ba đàn vịt cáo tha, | 1343 |
Cho đi xa, cáo bắt! | 1344 |
Vịt nhà bác, chẳng giúp cùng, | 1345 |
Vịt bà thím, sao không đỡ với!” | 1346 |
Mặt trời giữa đầu, em chưa ăn cơm, | 1347 |
Mặt trời đứng trưa, em chưa ăn sáng, | 1348 |
Dồn vịt khắp gần xa về bản, | 1349 |
Chuồng vịt che bốn bề, | 1350 |
Em dồn về đóng lại, | 1351 |
Nhón gót trèo lên nhà, | 1352 |
Aó ướt không chỗ phơi, | 1353 |
Sàn trên sàn bà bác, | 1354 |
Sàn dưới, sàn ông anh | 1355 |
Sàn cao, sàn bố chồng; | 1356 |
Em đành mặc áo ướt rỏ ròng, | 1357 |
Em đi cơm chưa dọn, | 1358 |
Canh cá ngon đầy nồi, | 1359 |
Em về cơm xong rồi, | 1360 |
Miếng nhai thừa bỏ lại, | 1361 |
May chồng thương để phần, | 1362 |
Phần cơm, phần cả canh, | 1363 |
Canh lỏng tỏng dính bát, | 1364 |
Canh tôm còn lại đuôi, | 1365 |
Canh cá, phần đầu, vẩy, | 1366 |
Canh gà, phần cánh, chân, | 1367 |
Phần cánh, chỗ cánh dầm xương, | 1368 |
Phần chân, chỗ chân bới rác, | 1369 |
Chấm ư? … đừng nên chan! | 1370 |
Chấm thì sợ … nhà quan, | 1371 |
Chan lại ngượng với khách, | 1372 |
Ôi, khác xa nơi nhà cũ mẹ hiền! | 1373 |
Thuở xa kia em ở nhà em, | 1374 |
Cá mương cuối dòng còn chê tanh, | 1375 |
Mà bây giờ em phải mớm con em bằng nhện, | 1376 |
Khi chưa lấy được, người vồ vập, | 1377 |
Khi chưa đón về, người xun xoe; | 1378 |
Lấy được rồi, người nhử | 1379 |
- Dâu ơi, xuống sàn ăn cám! | 1380 |
Người xui con trai xuống đòn, | 1381 |
Chồng lòng rộng không nỡ, | 1382 |
Dạ bao dong còn thương, | 1383 |
Con không đánh, bố bỏ cơm, không dạy, | 1384 |
Chồng em liền trợn mắt ra tay, | 1385 |
Mình, lưng em vụt tới tấp, | 1386 |
Em ngã lăn chiêng cạnh miệng cối lợn dũi, | 1387 |
Em ngã lăn đùng liền bên máng lợn vầy, | 1388 |
Ngã không kịp chống kịp ngượng, | 1389 |
- “Cơ khổ thân em bụi lẫm chôn vùi!” | 1390 |
Hẹn hò không quên nhau | 1391 |
Anh ngỡ tưởng em mảng vui quên dạy! | 1392 |
- “Dạy đi em, dạy đi em ơi! | 1393 |
Dạy rũ áo kẻo bọ, | 1394 |
Dạy phủi áo kẻo lấm! | 1395 |
Đầu bù anh chải cho, | 1396 |
Tóc rối đưa anh búi hộ!” | 1397 |
Anh chặt tre về đốt gióng đầu, | 1398 |
Chặt tre dày, anh hun giõng giữa, | 1399 |
Lam ống thuốc này em uống khỏi đau, | 1400 |
Tơ rối đôi ta cùng gỡ, | 1401 |
Tơ vò ta vuốt lại quay guồng; | 1402 |
Quay lại nguồng gỗ tốt cán thuôn, | 1403 |
Về với người ta thương thuở cũ, | 1404 |
Chết ba năm hình còn treo đó; | 1405 |
Chết thành sông, vực nước uống mát lòng, | 1406 |
Chết thành đất, mọc dây trầu xanh thắm, | 1407 |
Chết thành bèo, ta trôi nổi ao chung, | 1408 |
Chết thành muôi, ta múc xuống cùng bát, | 1409 |
Chết thành hồn, chung một mái, song song, | 1410 |
Hỡi gốc dưa yêu mọc ngoài cồn cát, | 1411 |
Nước ngập gốc đáng lụi, đừng lụi, | 1412 |
Nước ngập rễ đánh bềnh, đừng bềnh, | 1413 |
Đôi ta yêu nhau, tình Lù Ủa mặn mồng, | 1414 |
Lời đã trao thương không lạc mất, | 1415 |
Như bán trâu ngoài chợ, | 1416 |
Như thu lúa muôn bông, | 1417 |
Lòng ta thương nhau trăm lớp nghìn trùng, | 1418 |
Bền chắc như vàng, như đá, | 1419 |
Yêu nhau, yêu trọn đời gỗ cứng, | 1420 |
Yêu nhau, yêu trọn kiếp đến già, | 1421 |
Ta yêu nhau tàn đời gió, không rung không chuyển, | 1422 |
Người xiểm xui không ngoảnh, không nghe, | 1423 |
Yêu em anh dặn em hết lời, | 1424 |
Nhủ lòng thương nhủ cho hết nhẽ, | 1425 |
Ngày em sinh em đừng đi rừng, | 1426 |
Ngày kỵ giỗ em đừng đi cá, | 1427 |
Cứ nhặt rác giữa sàn mà đun, | 1428 |
Cứ bẻ ngọn chàm mà đốt; | 1429 |
Nước chấm chua em cứ bỏ gừng già, | 1430 |
Giồng dưa leo cột nhà um tùm, | 1431 |
Giồng khoai leo cột gian thờ xanh um, | 1432 |
Rửa ốc rửa từng con, | 1433 |
Rửa bát sóc cả rổ | 1434 |
Rửa muôi gõ miệng nồi, | 1435 |
Em khôn ngoan nhớ lời anh dặn, | 1436 |
Làm ra ương bướng cho chồng em giận | 1437 |
Làm ngơ ngẩn để chồng em chê, | 1438 |
Chồng giận, chồng sẽ bỏ, | 1439 |
Chồng bỏ, may đẹp duyên đôi ta, | 1440 |
Đôi ta lấy nhau không nề chi phần lỡ, | 1441 |
Không quản chi tình ế duyên ôi, | 1442 |
Em của anh đây vẫn mãi đẹp tươi! | 1443 |
Không chết, không quên tình cũ, | 1444 |
Hồn không khuất mây vẫn nhó tình xưa, | 1445 |
Chín sắp quên và mười sắp quên, | 1446 |
Đừng quên põng pi hoa đỏ, | 1447 |
Đừng quên gừng quắt nương cao | 1448 |
Đừng quên người yêu thương say đắm thuở nào, | 1449 |
Ngăn dòng chớ quên mất đập, | 1450 |
Đắp nước đừng quên mương phai, | 1451 |
Còn sống đừng quên lời thiết tha anh dặn | 1452 |
Gà cỏ gáy rừng sặt chớ quên, | 1453 |
Cuốc gọi hè nương bông chớ quên, | 1454 |
Búi tóc ngược lấy chồng, chớ quên, | 1455 |
Gạo vào cối quên chày, chớ quên, | 1456 |
Cơm vào miệng quên nuốt, chớ quên, | 1457 |
Tóc trên đầu quên búi, chớ quên, | 1458 |
Đầu sào hoá ngọn dang, chớ quên, | 1459 |
Lá môn thành mặt trời, chớ quên, | 1460 |
Cầy hương thành ngựa lang, chớ quên, | 1461 |
Trồng khoai thành rừng bon, chớ quên, | 1462 |
Trồng dâu thành rừng rút, chớ quên, | 1463 |
Gieo kê biến thành bãi cát, chớ quên | 1464 |
Trâu chết thành đống mối, chớ quên, | 1465 |
Chào mào biết nhổ mạ xuống cấy, chớ quên, | 1466 |
Gạc nai thành sừng tê giác, chớ quên, | 1467 |
Chẫu chàng trèo đỉnh núi, chớ quên, | 1468 |
Quạ biết đeo túi phát nương, chớ quên | 1469 |
Gà rừng biết vuốt tóc chải đầu, chớ quên, | 1470 |
Thua láng biết nhuộm răng đen, chớ quên, | 1471 |
Dế biết vót que xâu tai, chớ quên, | 1472 |
Cua biết vờn nơm bắt cá, chớ quên, | 1473 |
Cá sấy biết ru con ngủ ngày, chớ quên, | 1474 |
Bói cá biềt đâm đó nuôi con, chớ quên, | 1475 |
Nhái trong nồi biết đá chân đẩy củi, chớ quên, | 1476 |
Rau trong chõ nẩy chồi, chớ quên, | 1477 |
Cột gỗ nhỏ biết mọc lá xum xuê, chớ quên, | 1478 |
Hoa chuối rừng biết mọc rủ xuống, chớ quên, | 1479 |
Quả ấng ca biết mọc dựng lên, chớ quên, | 1480 |
Ống nước lại mọc lá, chớ quên, | 1481 |
Mạng nhện dăng sừng trâu chằng chịt, | 1482 |
Chớ quên bạn tình, chớ quên anh yêu, | 1483 |
Chín sắp quên và mười sắp quên, | 1484 |
Đợi cỏ tóc tiên trổ cành, hãy quên, | 1485 |
Đợi gốc sả đâm hoa, hãy quên, | 1486 |
Đợi cào cào biết trẩy kinh chầu vua, hãy quên, | 1487 |
Tóc trên đầu quên búi ngược hãy quên bạn tình, hãy quên anh yêu, | 1488 |
Chín sắp quên và mười sắp quên, | 1489 |
Sông Mã cạn bằng đĩa, hãy quên | 1490 |
Sông Đà cạn bằng chiếc đũa, hãy quên, | 1491 |
Cá bỗng văng mình đớp sao, hãy quên | 1492 |
Cát trắng nhảy tung hớp sao, hãy quên, | 1493 |
Vàng anh ăn hết nửa vườn mía, hãy quên | 1494 |
Nay chim chích trên cao lượn vòng, gọi anh quay lại, anh quay lại | 1495 |
Chim nhạn dưới thấp bay quanh, nhủ anh quay đi, anh quay đi, | 1496 |
Xin chào gốc mía xanh anh hỡi! | 1497 |
Đẵn mía chi anh ơi! | 1498 |
Voi non ngà trắng hỡi! | 1499 |
Sống lẻ bên đàn chớ tủi | 1500 |
Vòng bảy kiếp chồng đừng quên mất tình xưa! | 1501 |
Hãy nhờn lên, hỡi mơ, | 1502 |
Hãy cao lên, hỡi muỗm, | 1503 |
Ba chục voi đừng để phá bao giờ, | 1504 |
Sáu chục voi đừng để chúng tung vòi cuốn ngọn! | 1505 |
Hãy trổ lá đâm cành, | 1506 |
Hãy xanh cây chặt gốc, | 1507 |
Hãy đời đời bền chắc, | 1508 |
Đừng vùi sâu bảy lớp lìa anh, | 1509 |
Vườn gừng héo đôi ta không lỗi, | 1510 |
Vườn riềng vàng đôi ta không lầm, | 1511 |
Anh thề chết cùng chép đỏ đuôi rách, | 1512 |
Thề chết cùng cá chát đuôi cong, | 1513 |
Thề chết cùng em yêu lận đận, | 1514 |
Tình thương dặn Thao, Đà xuôi dòng, | 1515 |
Cá lớn lìa đàn quẫy lượn, | 1516 |
Anh lìa em trở về nẻo cũ, em ơi! | 1517 |
Rồi em yêu mới nói: | 1518 |
- “Í liễng anh ơi, đi cho đến nơi, | 1519 |
Ngọn quý trên trời xin đừng lạc lỗi, | 1520 |
Nhà em khó tầu dong xấu héo, | 1521 |
Phận em nghèo khói lạnh giàn treo, | 1522 |
Tiễn anh yêu, chẳng lấy đâu gà béo, | 1523 |
Chỉ nắm xôi không gửi nhớ theo.” | 1524 |
* | 1525 |
Bước xuống nhà em, qua bản, | 1526 |
Rời bản em, ra dường, | 1527 |
Nghe vang tiếng kêu khóc | 1528 |
Nghe tiếng em giận chồng, | 1529 |
Vừa đi, đã tới núi, | 1530 |
Tai chẳng còn nghe giọng em yêu nói, | 1531 |
Thương thay, khóm rau nhỏ vườn to, | 1532 |
Gốc rau xanh thoạt vừa đâm lá, | 1533 |
Vừa đâm lá đã ngắt lá về đồ! | 1534 |
Cây gạo nở hoa chen rực rỡ, | 1535 |
Em một mình một bóng khổ đau, | 1536 |
Núi tiếp núi trập trùng, | 1537 |
Rừng tiếp rừng thăm thẳm, | 1538 |
Nghìn tháng nghìn năm, đã yêu nhau xin đừng chán nhau, | 1539 |
Chán nhau nhựa dướng quyện nhựa sung, | 1540 |
Đôi mắt vời đầu vai quyện cùng, | 1541 |
Một cánh chim trời khát nước, | 1542 |
Bay về cuối dập mát trong; | 1543 |
Yêu em, anh thăm em trong mộng, | 1544 |
Người đẹp phương xa đừng sầu muộn, | 1545 |
Bảy cõi mường ngoài đừng quên anh! | 1546 |
Trái bí đỏ sọc trắng, | 1547 |
Trái bí ngô sọc vàng, | 1548 |
Gốc tơ hồng giữa bản đâm bông, | 1549 |
Hoa sao hoa thắm lạ lùng, | 1550 |
Anh ước thành voi ngà bạc ngà vàng đan lượn quanh hoa | 1551 |
Hoa áy hương lừng Sông Mã, | 1552 |
Gấu áo cánh cam lấp loá, | 1553 |
Mải miết băng qua đồng rộng bãi dài, | 1554 |
Anh bẻ cây đất người nghỉ mệt, | 1555 |
Bẻ cây còn vết tay in dấu, | 1556 |
Không thư từ thấy mặt nhau đâu, | 1557 |
Chỉ thấy dao sắc, dao chuôi đỏ, | 1558 |
Chặt tầu dong mẹp đỏ cuống nâu | 1559 |
Dẫu hoà trăm buồng chuối ngự, | 1560 |
Trồng khoai mà hoá dây bầu, | 1561 |
Em lấy chồng rồi, ta đã tiễn nhau, | 1562 |
Tháng chín rau bầu già ăn đắng, | 1563 |
Nghĩ dùm ta, hỡi gái lịch trai thanh! | 1564 |
Duyên xe duyên lỡ dở không thành, | 1565 |
Gió thốc Sông Đà quằn quại, | 1566 |
Chúc gã trai buôn mạnh khoẻ yên lành, | 1567 |
Tầu dong nhỏ nghiêng xuôi dốc núi, | 1568 |
Anh ngắt dong đắp suối ba dòng, | 1569 |
Yêu một đằng, thương nhớ một đằng! | 1570 |
Xa bạn tình, ngủ theo đất lạ, | 1571 |
Đời người yêu, nằm lều chuối vàng, | 1572 |
Nằm trên rơm rạ phơi sương, | 1573 |
Anh bước rảo quay về nhà cũ, | 1574 |
Gượng sống bằng miếng cơm đầu tên, | 1575 |
Gượng nuốt miếng cơm đầu đũa, | 1576 |
Ma du đẩy trở mình, | 1577 |
Ma không đẩy, anh nằm thẳng im, | 1578 |
Nhớ em, anh ngồi đầu sàn giả ốm, | 1579 |
Ngồi cuối sàn giả điên, | 1580 |
Giả ốm, gà ngầm sàn cũng rủ | 1581 |
Giả điên, mẹ hốt hoảng buồn lo, | 1582 |
Giả đau bụng, mẹ yêu dầu rĩ, | 1583 |
Đôi ta yêu nhau, bao giờ gặp nhau? | 1584 |
Mây mù bay sao trôi trên đầu; | 1585 |
Khói quyện trời sương nghi ngút, | 1586 |
Ước xẻ đôi người, ta lấy nhau! | 1587 |
* | 1588 |
Năm tiếp năm, năm tới, | 1589 |
Tháng tiếp tháng, tháng hết; | 1590 |
Đã ba mùa lúa ruộng qua rồi, | 1591 |
Đã bốn mùa cá lũ trôi xuôi, | 1592 |
Cha mẹ ngăn đường tình không rời, | 1593 |
Cha mẹ mắng đường tình không sợ, | 1594 |
Cha mẹ răn đường chồng, chỉ cười, | 1595 |
Cha em và mẹ em mới nói: | 1596 |
- “Cây tre nó thành giấy, | 1597 |
Cây nứa nó thành ống, | 1598 |
Con gái thành nàng dâu; | 1599 |
Gả làm dâu nhà người cũng tốt rồi đấy!” | 1600 |
Cha người và mẹ người thì nói: | 1601 |
- “Người dâu kiếm rau không đủ đĩa, | 1602 |
Nấu canh không đầy bát, | 1603 |
Thái gỏi thái không xong, | 1604 |
Tiếng như trời đánh choang choang; | 1605 |
Xe sợi dệt vải khổ năm không đáng, | 1606 |
Không đáng bưng cơm cúng nhà quan, | 1607 |
Không đáng ba sợi bạc, | 1608 |
Không đáng ba dây vàng, | 1609 |
Nói ra thì cửa nhà tan hoang!” | 1610 |
Nhưng bạc mười năm người ta chưa nộp, | 1611 |
Bạc mười sáu người chưa trả thêm, | 1612 |
Người chưa đủ nhẵn, vòng, bạc trắng mua em, | 1613 |
Chưa đủ vải năm trăm đổi đứt giá người, | 1614 |
Chồng em mới nói: | 1615 |
- “Nước chảy từ nguồn khe, | 1616 |
Người chẳng nên, ta phú nó về!” | 1617 |
Người sắp đuổi em về nhà cũ! | 1618 |
Gỡ sao gỡ chẳng được, | 1619 |
Cúi mặt nước mắt rỏ | 1620 |
Ngẩng lên, hàng lệ rưng, | 1621 |
Nước mắt rỏ hai dòng, | 1622 |
Rỏ ba dòng, | 1623 |
Dòng rơi đằng trước đủ tràn năm máng, | 1624 |
Dòng rơi đằng sau đủ cho em rửa mặt ăn cơm | 1625 |
Một dòng đủ rửa trâu to mang luộc, | 1626 |
Dòng rơi xuống đất đủ đắp đập, | 1627 |
Dòng vào hốc đá đủ bắc lên ruộng bậc thang, | 1628 |
Chưa được em, người bảo sẽ đắp phai to em tắm, | 1629 |
Được em rồi, người đuổi em sắp gánh đi đi, | 1630 |
Em van người, em nói: | 1631 |
- “Lỗi cha con xin khuất, | 1632 |
Lỗi mẹ con xin đền” | 1633 |
Nhưng cúng gà người chẳng thèm, | 1634 |
Cúng lợn người khẽ liếc, | 1635 |
Phải cúng voi người mới ngoảnh mặt xem, | 1636 |
Nhưng em tủi cực lấy đâu có, | 1637 |
Phận em nghèo khó kiếm đâu ra! | 1638 |
Người mới bảo chồng em vác gậy to xuống đánh, | 1639 |
Cầm gậy dài xuống phang, | 1640 |
Đánh em khi chập tối, | 1641 |
Nện em hồi nửa đêm, | 1642 |
Nện em như nện bịch, | 1643 |
Như chúa mường nện chiêng, | 1644 |
Không quay về, người vứt dao em xuống sàn, | 1645 |
Quẳng dao em xuống thang, | 1646 |
Con sợi guồng xa, người giậm chân giẵm tan, | 1647 |
Em phải trở về nhà ngoại, | 1648 |
Trở về nhà cũ mẹ yêu” | 1649 |
Em mới than: | 1650 |
- “Khi bước đi, còn bác mẹ đưa chân đến bản, | 1651 |
Khi lộn về, bỏ chơ vơ như kẻ lạc loài, | 1652 |
Nắng thiêu mong nổi gió, không gió, | 1653 |
Chờ người thương qua, không qua, | 1654 |
Mong người yêu lại, không lại, | 1655 |
Ngăn nước rồi quên đập, | 1656 |
Đắp nước rồi quên nơm, | 1657 |
Người đi xa quên áo, | 1658 |
Quen thịt da kẻ khác quên nhau rồi chăng!” | 1659 |
Em yêu lại nói: | 1660 |
- “Đã tàn mùa hoa sung | 1661 |
Qua thời hò hẹn người thương quên rồi!” | 1662 |
Bố mẹ chồng không ưng, trả về nhà | 1663 |
Cha em yêu và mẹ em yêu mới nói: | 1664 |
- “Ai gánh gồng tất tả ruộng dưới? | 1665 |
Trông xa ngỡ áo đen, | 1666 |
Nhìn gần hoá áo sẵm, | 1667 |
Ngẵm kỹ hoá ra con gái quý mẹ hiền! | 1668 |
Bởi vì sao, bởi tại sao? | 1669 |
Voi về núi chẳng quên nơi xưa ăn dở, | 1670 |
Voi vào rừng chẳng quên búa cũ người chăn? | 1671 |
Hay tại lòng con yêu chẳng quên mẹ hiền, | 1672 |
Chẳng quên bạn tình thuở xưa?” | 1673 |
Em yêu mới nói: | 1674 |
- “Quá sức con, kiệt sức rồi, mẹ hỡi! | 1675 |
Làm được, người mới chuộng, | 1676 |
Làm đến rách áo cho nhà “ông”, | 1677 |
Làm bằng trời, không mảnh cói lót lưng, | 1678 |
Ăn cơm như ăn cát, | 1679 |
Nuốt vào như nuốt cám; | 1680 |
Không ăn đói cào ruột, | 1681 |
Ăn thì rát lưỡi không trôi, | 1682 |
Làm không nên, người xô người chửi | 1683 |
Làm không giỏi, người xô vào chê, | 1684 |
Người ùa đến mắng, | 1685 |
Người đi qua cửa, mỉa mai!” | 1686 |
Đồn về xuôi, tiếng đồn bằng thuyền, | 1687 |
Đồn ngược, tiếng bằng voi, | 1688 |
Rằng chẳng goá chồng mà lại chia đôi, | 1689 |
Gái bỏ chồng rồi, gái quay về nhà! | 1690 |
Người biết người cầm gói cau đến hỏi, | 1691 |
Cầm gói cá đến chào, | 1692 |
Cha em và mẹ em mới nói: | 1693 |
- “Suối hẹp phải dồn bớt chài, | 1694 |
Canh chẳng ngon phải vợi bớt nước, | 1695 |
Gái lỡ bước giá tiền hạ thôi!” | 1696 |
Người gánh tiệc gà chạm mặt, | 1697 |
Rồi khiêng tiệc lợn cưới về, | 1698 |
Ngày huộng một bữa rượu ra mắt, | 1699 |
Ngày hài tiếp bữa rượu đưa dâu, | 1700 |
Đầu quản, nâng chén rượu nồng nàn, | 1701 |
Cuối sàn, sắp gánh gồng kĩu kịp, | 1702 |
Tíu tít như bướm đuổi, | 1703 |
Mặt trời đã xế trưa chếch núi, | 1704 |
Người đỡ buồng cau đặt vào trong giỏ, | 1705 |
Rồi cưới em đi, | 1706 |
Gồng gánh lên nhà người tất tưởi, | 1707 |
Em búi tóc mượt theo về nhà chồng mới, | 1708 |
Nhưng trái tim lớn em còn đeo đó, | 1709 |
Trái tin con còn bện chỉ xe đôi, | 1710 |
Người đi xa nhưng vía quấn không rời. | 1711 |
* | 1712 |
Em giã gạo quăng chày, | 1713 |
Phơi thóc chửi sàn mắng cối | 1714 |
Chồng làm quan, gắt giữa mặt khách. | 1715 |
Ra sàn, nói xấu bà bác, | 1716 |
Ra quản, nói xấu ông anh, | 1717 |
Trèo núi cao, nói xấu bố, | 1718 |
Khi ở nhà, nói xấu mẹ, | 1719 |
Xuống bến buông ống trôi, | 1720 |
Về nhà, khoằng chân đẩy củi đồ nồi, | 1721 |
Dỡ sôi, quật mâm vỡ, | 1722 |
Khách tới, để vú hở, | 1723 |
Vú dài cuộn cột sàn bảy vòng, | 1724 |
Quấn quanh bảy chiếc nong, | 1725 |
Đêm ngủ những chê đệm, | 1726 |
Tỉnh dạy lại mắng chồng, | 1727 |
Chải tóc thì chải ngược, | 1728 |
Ngồi ghế, lật ngửa ghế, | 1729 |
Cha người và mẹ người mới nói: | 1730 |
- “Nuôi đứa gầy toi cơm | 1731 |
Nuoi quân mặt sưng xúi quẩy!” | 1732 |
Bạc mười lăm người ta đưa rồi, | 1733 |
Bạc mười sáu người ta trả đứt, | 1734 |
Người mới đem em ra chợ dưới đổi muối, | 1735 |
Lên chợ trên đổi gạo, | 1736 |
Đổi gạo, chẳng ai màng, | 1737 |
Đổi muối chẳng ai buồn ngó, | 1738 |
Trời dựng năm sắc tươi, | 1739 |
Trời đùn mây đỏ rực, | 1740 |
Bán em nghìn lần không đắt, | 1741 |
Bán em chín chợ không trôi; | 1742 |
Một cuộn dong đổi lấy người, | 1743 |
Đổi em cho bạn tình cũ, | 1744 |
Mang em về nhà người em yêu năm xưa, | 1745 |
Mang em về để em ngoài nền cối nơi nêm chày, | 1746 |
Lòng máng nơi hằng đâm giã, | 1747 |
Chồng em đưa dao đưa cả rau, | 1748 |
Đưa rau đưa cả giỏ, | 1749 |
Đưa dựa đưa cả củi, | 1750 |
Giao thức ăn giao cả rượu nồng, | 1751 |
Giao thóc giao cả bồ, | 1752 |
Giao guồng giao cả tơ, | 1753 |
Giao vải cả rá may, kim, chỉ, | 1754 |
Giao nước giao cả máng, | 1755 |
Giao chày cả giần, sàng | 1756 |
Chăn lợn giao cả cho em giã cám, | 1757 |
Em ủ ê tủi buồn, | 1758 |
Ruột tơ rối, lòng đau, | 1759 |
Em giã gạo, thở than cùng lợn, | 1760 |
Em chăn lợn, thở than cùng gà, | 1761 |
Em than thở bên chày gỗ cạ, | 1762 |
Em thở than cùng chày gỗ mư | 1763 |
Mong đợi người thương hoài công em rồi! | 1764 |
Mong thành vợ quý nằm bên anh, | 1765 |
Mong thành vợ yêu nằm cạnh mình, | 1766 |
Mà nay, anh bỏ em dưới gầm chạn nước rỏ, | 1767 |
Dưới giàn bếp khói tụ; | 1768 |
Đuôi tóc em yêu phủ trắng gio, | 1769 |
Mắt trộm ngó bạn tình xưa ấp ôm kẻ khác, than ôi! | 1770 |
Thương nhau còn nhớ đàn môi | 1771 |
Em yêu mới nói: | 1772 |
- “Đôi ta yêu nhau còn gửi vật tin, | 1773 |
Đàn môi đồng anh gửi em đây thay mặt … ” | 1774 |
Em rút đàn môi em gẩy, | 1775 |
“Bạn tình ơi còn nhớ hay quên?” | 1776 |
Chồng em yêu mới nói: | 1777 |
- “Kẻ khó sao đàn môi thánh thót, | 1778 |
Người nghèo hèn sao réo rắt đàn đồng? | 1779 |
Sáo ngân rung như tiếng đàn người cũ, | 1780 |
Sao thoảng chừng như giọng nhớ người thương?” | 1781 |
Rồi chồng em hồi tưởng lại, | 1782 |
Những ngày xưa đang tuổi gái trai, | 1783 |
Nhận ra em, mừng vui dựng nhà, | 1784 |
Gặp bạn tình, ăn làm thoả dạ, | 1785 |
Không vấn vương bằng sợi tơ nhện, | 1786 |
Mười đêm chuyện nhỏ to êm đềm, | 1787 |
Như đôi uyên ương cửa hang ngấp nghé, | 1788 |
Hoa khẳm cuối dòng nẩy lá non tươi, | 1789 |
Chỉ vàng, đỏ, lụa là lại vây quanh cô gái quá thời, | 1790 |
Lại như hoa sớm ngậm sương, | 1791 |
Như cô gái Kinh vẩy khăn thêu hình chim yểng, | 1792 |
Đã nên duyên xin chớ phụ tình, | 1793 |
Đôi ta yêu nhau, yêu đến khi tóc ngả hoa râm, | 1794 |
Yêu đến khi đầu bạc, | 1795 |
Không mắng em vụn về, | 1796 |
Không bảo em lười mà chê, | 1797 |
Muối dưa không che chua, | 1798 |
Ủ rượu, không chê đắng, | 1799 |
Dưa lâu chua bởi lá rau dày, | 1800 |
Rượu lâu đắng bởi hú to bảy người khiêng nặng, | 1801 |
Nhờ phúc em yêu trời độ, | 1802 |
Được sống bên nhau mong ước thoả lòng, | 1803 |
Nhưng còn người vợ cũ bên chồng? | 1804 |
Chồng em sắp của và mười hai tấm khăn, | 1805 |
Đồ lạc trong nhà chia đều hai phần, | 1806 |
Chia ngựa chia cả yên lẫn nhạc, | 1807 |
Đã thương nhau lụa là, vải vóc chia đôi, | 1808 |
Aó mặc vào người xẻ nửa, | 1809 |
En yêu mới nói: | 1810 |
- “Têm trầu đừng têm chặt, | 1811 |
Têm chặt e vôi loãng, trầu non; | 1812 |
Vôi loãng vôi chạy đồn, | 1813 |
Yêu nhau đừng yêu nóng, | 1814 |
Yêu nóng không được lâu | 1815 |
Cốt tình yêu bền chắc về sau, | 1816 |
Hãy đợi con dúi và con tê tê đào lỗ | 1817 |
Đào lỗ sâu mười sải, hai mươi sải quay ra | 1818 |
Đừng cho người cũ kêu ca!” | 1819 |
Vợ anh yêu mới nói: | 1820 |
- “Đừng giũ em như giũ chỉ | 1821 |
Đừng vứt em như khách vứt tầu dong! | 1822 |
Xin giã gạo đổi chày, | 1823 |
Xin phơi thóc đỡ tay; | 1824 |
Anh đã có kiềng, xin làm gạch cạnh, | 1825 |
Anh gặp lại người yêu, em xin được làm vợ lẽ! | 1826 |
Xin làm vợ lẽ đỡ đầu voi, | 1827 |
Con đòi đỡ chuôi kiếm, | 1828 |
Làm đầy tớ gánh cám, | 1829 |
Làm đứa ở gánh rượu, | 1830 |
Làm kẻ hầu núc nước rửa chân cho vợ anh; | 1831 |
Sẩy thóc xin ăn nhờ, | 1832 |
Dầu phận thiếp nằm rìa cũng cam!” | 1833 |
Chồng em yêu mới nói: | 1834 |
- “Nhà rếch bởi măng sặt | 1835 |
Lời ra tiếng vào vì vợ lẽ!” | 1836 |
Hết lời van xin, chồng em không nghe, | 1837 |
Người vợ cũ mới tìm lời êm ái dặn chồng: | 1838 |
- “Xin chào chồng yêu gối ấp tay kề, | 1839 |
Chào con nhỏ quấn bên mình mẹ hỡi! | 1840 |
Ta quay về họ hàng nhà ngoại, | 1841 |
Quay về nơi mái cũ mẹ hiền!” | 1842 |
Trông ra thấy hoa đào búi tóc. | 1843 |
Mặt gối thêu hoa bợ, | 1844 |
Tà áo mổ đuôi cá, | 1845 |
Khăn piêu đen phất toả đuôi voi; | 1846 |
Người đi rồi, chẳng bao giờ còn quay lại nữa, | 1847 |
Chồng em mới nói: | 1848 |
- “Lòng thương em, ta đưa em đến tận đầu đường, | 1849 |
Ta tiễn theo người vợ bỏ; | 1850 |
Xin chúc bình an nẹp áo trong viền xanh viền đỏ | 1851 |
Thu vén giữ gìn đừng để cho đầu dãi mưa sương; | 1852 |
Người đẹp ta thương, em hãy quay về khoẻ mạnh, | 1853 |
Chúc em về nhà mẹ yên lành!” | 1854 |
Ngoài xa mưa rơi núi trám, | 1855 |
Trời chớp nhoáng đồi dong, | 1856 |
Thần linh muốn đôi ta nên vợ nên chồng, em nhỉ! | 1857 |
Vừa đúng như giương nỏ trúng đích, | 1858 |
Chỉ về guồng nên đôi lứa hằng mong, | 1859 |
Thành vợ thành chồng, ta hằng ước từ bao ngày cũ! | 1860 |
Còn như phận người thuở trước, | 1861 |
Tơ không đỏ dần dần nhuộm đỏ, | 1862 |
Sức không nhiều chăm chỉ làm ăn, | 1863 |
Rồi cũng có ngày được quyền cao chức trọng; | 1864 |
Còn như phận người vợ bỏ, | 1865 |
Trở về nhà cũ mẹ cha, | 1866 |
Lấy được chồng êm ấm thuận hoà, | 1867 |
Sau cũng được quyền to chức lớn; | 1868 |
Cùng sánh vai nhau nhà nhà vui vẻ, bạn ơi! | 1869 |
Tiễn dặn người yêu (Sống Chụ Son Sao) | STT |
---|---|
Bản dịch của Nguyễn Khôi | 1 |
Phần 1 | 2 |
Kể chuyện cũ lại bù chuyện tới | 3 |
Thuở đôi ta còn mới hoài thai | 4 |
Mẹ yêu đã tính từng ngày | 5 |
Em nằm bên trái “cựa” hoài lớn mau | 6 |
Mẹ anh yêu nhói đau bên phải | 7 |
Đều thèm ăn món gỏi cá chua | 8 |
Bé xinh hai tháng có thừa | 9 |
Mẹ thèm ăn dở me chua bên vườn | 10 |
Chửa ba tháng gỏi lườn Cá Giếc | 11 |
Chắm nấu măng ngỡ tiệc tháng tư | 12 |
Tháng năm Cá Pộc đã chờ | 13 |
Cá Chày … sáu tháng mẹ sờ thấy con | 14 |
Tháng thứ bảy Cá Mương làm gỏi | 15 |
Cá Vũ ngon quẫy đợi tháng sau | 16 |
Bé xinh mẹ nặng mang bầu | 17 |
Đợi chờ chín tháng qua cầu nở sinh | 18 |
Máng nước xối lanh tanh róc rách | 19 |
Chú thím mừng, mẹ mệt vẫn cười | 20 |
Mười ngày, chín tháng, đủ đôi | 21 |
Hai ta cùng lúc chào đời khóc oe | 22 |
Anh rơi sấp bà chìa tay đỡ | 23 |
Mẹ đẻ ra rơi ngửa thành em | 24 |
Nâng niu bú mớm lớn lên | 25 |
Cùng phi ngựa trúc chơi liền bên nhau | 26 |
Mười ba tuổi em đâu còn nhỏ | 27 |
Óng ả lên nhóm lửa trên sàn | 28 |
Đàn môi, sáo thổi chứa chan | 29 |
Đôi ta như gốc cải làn tươi xanh | 30 |
Công cha mẹ sinh thành cùng lớn | 31 |
Tuổi ấu thơ duyên ướm từ xưa | 32 |
Đến ngày gặp chốn sàn hoa | 33 |
Ngồi bên bếp lửa mặn mà trao duyên | 34 |
Có đêm chuyện chừng quên gà gáy | 35 |
Đeo mộng về trăng rải như mơ | 36 |
Mù dâng sương toả mịt mờ | 37 |
Tơ duyên se lối hẹn hò bền lâu | 38 |
Chỉ sợ chặt vầu không thuận mé | 39 |
Trời không thương, cha mẹ không ưng | 40 |
Thương ai khác bản khác mường | 41 |
Không yêu mẹ ép buộc lòng phải yêu | 42 |
Ôi thương quá chim kêu mùa hạ | 43 |
Lòng nhớ mong không ngả tìm sang | 44 |
Tương tư những muốn tới gần | 45 |
Lại e người quở, bần thần ốm o | 46 |
Mẹ anh xót mới nhờ người bói | 47 |
Quẻ này “hung” người nói thầm thì | 48 |
Đã yêu anh chẳng sợ gì | 49 |
Đã thương quyết lấy, quyết đi đến cùng | 50 |
Anh đi gặt lúa đồng ngoài nội | 51 |
Anh đi đánh cá lưới ngoài sông | 52 |
Cá to anh đổ tràn “cong” | 53 |
Lợn gà nuôi đã đầy sân đợi ngày | 54 |
Tìm mua đĩa, đi ngay Tạ Bú | 55 |
Ra Tà Hè mua lụa, mua tơ | 56 |
Buồng cau Tà Sại đang chờ | 57 |
Trầu xanh muôn lá để nhờ “dạm” em | 58 |
Phần 2 | 59 |
Tìm bà Mai biết têm trầu tiếp | 60 |
Lựa lời thưa duyên đẹp không phai | 61 |
Lễ to lại đã chọn ngày | 62 |
Sang nhà xin lạy mẹ thầy ưng cho | 63 |
Cha em ngồi cùng T chẳng đáp | 64 |
Mẹ em ngồi giường thấp lặng thinh | 65 |
Hồi lâu mới nói lạnh tanh: | 66 |
- Người kia cái mặt khó nhìn làm sao! | 67 |
Nón làng Chuông có đâu đáng đội | 68 |
Rể chi anh đòi tối đan chài | 69 |
Về đi chốn khác mối mai | 70 |
Về đi, nội ngoại trong ngoài trình thưa. | 71 |
Anh đã lo mà lo không đủ | 72 |
Tính chi ly lẫn lú tính sai | 73 |
Tay ôm cau những rã rời | 74 |
Tay xách giỏ cá lệ rơi thẹn thùng. | 75 |
Anh đau đớn về buồng nằm khóc | 76 |
Tấm thân trai héo hắt phòng không | 77 |
Khi con Người ấy ra đồng | 78 |
Cũng đi kiếm cá ngoài sông, học đòi | 79 |
Chài quăng đấy cá toi cả mẻ | 80 |
Người mang về ướp ché măng chua | 81 |
Đĩa mua Tạ Bú cũng chờ | 82 |
Cau mua Tà Sại, tơ mua Tà Hè | 83 |
Cau Tà Sại chưa lìa đã héo | 84 |
Trầu Mường Chai lá méo mùi hôi | 85 |
Lá rong Người cắt gói xôi | 86 |
Thuốc lào bọc lá nhờ người mối manh | 87 |
Lễ to chọn ngày lành tháng tốt | 88 |
Sang nhà xin cho được dâu hiền | 89 |
Cha em vừa thấy ưng liền | 90 |
Mẹ vui lời tựa tấm chiên ấm nồng | 91 |
Em còn ở trên nương, nào biết | 92 |
Trời hoàng hôn nắng khép cửa rừng | 93 |
Mặt trời rơi xuống tầng tầng | 94 |
Từ mặt phai tràn sang sàn người thương | 95 |
Mặt trời quấn ngọn giang sắp lặn | 96 |
Mặt trời treo ngọn sắn sắp rơi | 97 |
Trời im không một tiếng lời | 98 |
Trời đi chẳng đợi chân người theo đi | 99 |
Trời khuất núi mây che sập tối | 100 |
Em vội vàng ra lối bìa rừng | 101 |
Sương chiều đã đổ đầy thung | 102 |
Em còn chặt củi nai lưng gánh về | 103 |
Bó to mẹ chẳng chê nấu rượu | 104 |
Lửa sàn hoa hơ áo anh yêu | 105 |
- Về đi, em gọi Vía theo | 106 |
Vía anh yêu chớ ngủ liều búi lau | 107 |
Về tới bản thấy sao là lạ | 108 |
Gánh củi to em hạ gầm sàn | 109 |
- Mẹ ơi, em thẳng vào buồng | 110 |
Cởi khăn lòng những bồn chồn làm sao. | 111 |
Đi ra bến bờ cao nước lớn | 112 |
Về nhà chừng khó ướm hỏi ai | 113 |
Thẩn thơ bụng đã đói rồi | 114 |
Cơm canh đâu hở … mẹ ơi có gì? | 115 |
Mẹ yêu bảo: mâm kia đang đợi | 116 |
Em mở xem: gà gói, cá, nem | 117 |
Bên mâm bầy sẵn trầu têm | 118 |
Thử vờ em hỏi: khách đem đổi à? | 119 |
Mẹ bảo: Xá núi xa không đổi | 120 |
Gói trầu kia Người tới “dạm” con | 121 |
Trăm năm tính cuộc vuông tròn | 122 |
Thôi cô đã lớn chẳng còn ngây thơ | 123 |
Con chớ nghe lời gà, tiếng vịt | 124 |
Vườn sẽ tan, trứng chết trong phôi | 125 |
Mất họ hàng bởi lời xui | 126 |
Đâu khôn đâu dại tới lui khôn lường | 127 |
Ai chả muốn nhà sang cửa lớn | 128 |
Cây cải hoa lũ bướm lượn tìm | 129 |
Mẹ cha đã mỏi mắt nhìn | 130 |
Tuổi già mong rể út bên cậy nhờ | 131 |
Giỏ cá trắm đang chờ rể biếu | 132 |
Con gái yêu lấy hiếu làm đầu | 133 |
Em nghe trời sập xuống mau | 134 |
Thương anh nát ruột nỗi sầu ngẩn ngơ | 135 |
Em đã lo mà lo không đủ | 136 |
Tính chi ly lẫn lú tính sai | 137 |
Chạy cầu chú bác trong ngoài | 138 |
Họ hàng: – thôi cũng chịu rồi cháu ơi! | 139 |
Chúng ta đã xơi cơi trầu lễ | 140 |
Em lại kêu anh rể, chị dâu | 141 |
- Ôi thôi bé út dễ đâu | 142 |
Quả cau đã buộc dây trầu gỡ sao | 143 |
Chim cúc cu cành cao đã hót | 144 |
Nhà đang mừng, đừng khóc cô ơi! | 145 |
Trúc tre nên giấy trắng ngời | 146 |
Lấy chồng, bố đã gả rồi – phải nghe. | 147 |
Con gà chọn cành me đậu tốt | 148 |
Gái kén chồng chẳng được hay đâu | 149 |
Phải thằng chồng Xá ngu lâu | 150 |
Chọn dao chọn phải lưỡi dao mẻ quằn | 151 |
Nghe cha mẹ môn đăng hộ đối | 152 |
Nón đội đầu sớm tối thong dong | 153 |
Như cá không muối cá ươn | 154 |
Đâu che lá chuối, cào vườn nương xa. | 155 |
Lời nhân ngãi bao giờ chả ngọt | 156 |
Hay thì hay chẳng được gì đâu | 157 |
Kẻo mà mạ lỡ vụ gieo | 158 |
Nhà cao cửa rộng đón chiều chuộng em. | 159 |
Lời như chiếu đã liền một tấm | 160 |
Như lưỡi gươm đã cắm xuyên tường | 161 |
Dẫu van cha cũng chẳng thương | 162 |
Thân con bọ ngựa dễ lường bão, mưa | 163 |
Em đã lo mà lo không đủ | 164 |
Tính chi ly lẫn lú tính sai | 165 |
Mượn dao người để chặt cây | 166 |
Khiến người đốn củi, lựa lời cho thôi. | 167 |
Phần 3 | 168 |
Lúa đầy bịch sẽ mời ra cổng | 169 |
Cho một manh khố đóng mang đi | 170 |
Dở dang kẻ nói người chê | 171 |
Kẻ thương người ghét ê chề mặt ai. | 172 |
Em bỗng thành vợ người, nghĩa nặng | 173 |
Rau của Người bùi đắng, nghĩa dày | 174 |
Sáo, kèn Người đã về đây | 175 |
Nón treo giữa vách, chặt cây rào vườn | 176 |
Người đã thành rể con nuôi bố | 177 |
Trông ruộng vườn, đuổi hổ, chăn trâu | 178 |
Tinh mơ dậy sớm mài dao | 179 |
Chiều về chài lưới, mệt nào dám kêu | 180 |
Em đã lo mà lo không đủ | 181 |
Tính chi ly lẫn lú tính sai | 182 |
Lòng yêu, sống tựa chết rồi | 183 |
Thà ăn lá ngón lìa đời cho xong | 184 |
Như vần đá, đá lăn đổ sập | 185 |
Dập ngón tay rút ruột mà đau | 186 |
Máu không rơi, buốt tận đầu | 187 |
Nhói trong tim, hỏi ai nào biết cho? | 188 |
Trùm chăn kín xót xa thầm khóc | 189 |
Cúi mặt gầm nước mắt chứa chan | 190 |
Ngẩng lên lệ rỏ hai hàng | 191 |
Chừng thừa nước mắt cả làng rửa rau | 192 |
Thương mắt biếc như trầu xanh lá | 193 |
Thương ngón tay thon thả lá hành | 194 |
Nhớ lời nguyện ước đinh ninh | 195 |
Khăng khăng son sắt mối tình còn đeo. | 196 |
Nhớ như gà con theo nhặt tấm | 197 |
Như nắm xôi nóng bọc lá tươi | 198 |
Những mong là đó thả trôi | 199 |
Là đơm bạn quý, người hôi mất lờ | 200 |
Anh đã lo mà lo không đủ | 201 |
Tính chi ly lẫn lú tính sai | 202 |
Túm hai cái núm một “chài” | 203 |
Đêm đêm quăng trượt ra ngoài bờ sông | 204 |
Như một kẻ đôi lòng khó nghĩ | 205 |
Suy một mình thêm bí không cùng | 206 |
Đã không nên vợ nên chồng | 207 |
Muốn ăn dưa, cố rào vườn chẳng nên | 208 |
Nào ai ngỡ là em tình phụ | 209 |
Như hoa tươi mãi rú rừng xa | 210 |
Ước như tay Vượn dài ra | 211 |
Hoá là tay Cóc khó qua bìa rừng | 212 |
Ước có phép như Rồng biến hoá | 213 |
Biến em yêu thành vợ trong buồng | 214 |
Lên trời đậu ngọn cây thơm | 215 |
Bay tìm xem thử “mệnh” nàng ra sao | 216 |
Mệnh nàng đâu ta cầu gần lại | 217 |
Mệnh nàng xa mấy sải cũng co | 218 |
Buộc hai hồn một dây to | 219 |
Gần trong gang tấc “mệnh” chờ liền đôi | 220 |
Anh đã lo mà lo không đủ | 221 |
Tính chi ly lẫn lú tính sai | 222 |
Người ta trầu úa mối mai | 223 |
Mẹ cha em lại mừng vui đón chào | 224 |
Còn anh cả buồng cau sai quả | 225 |
Trầu xanh tươi muôn lá … mang về | 226 |
Vừa sang “dạm” đã đuổi, chê | 227 |
- Ối dào, cái giống quả me ngoài rừng. | 228 |
Quả me nhà thơm lừng ngọt lạ | 229 |
Gái nhà này phải giá bằng Voi | 230 |
Giá Voi, đành lảng chịu thôi | 231 |
Giá Trâu, cố đấm ăn xôi hoạ là | 232 |
Dù thu vét cả nhà chẳng đủ | 233 |
Lấy “số” đua với “số” không cùng | 234 |
“Phận” thì “phận” mỏng như không | 235 |
Phải đâu rau núi, quả rừng hái tranh | 236 |
Bạc không nặng khó giành em được | 237 |
Tình có sâu thua cuộc … lìa nhau! | 238 |
Tủi thân anh bỏ sang Lào | 239 |
Cắm sào rời bến, lòng đau nuốt hờn | 240 |
Nào đeo túi đi buôn bán sắt | 241 |
Bán “lưỡi mai” quanh khắp quê người | 242 |
Mường Tang, Tòng Puốn tới nơi | 243 |
Chân mây mờ tỏ, cửa trời ngó sang | 244 |
Nén bạc: được cả đàn ngựa quý | 245 |
Vạn trâu: chìa dao mẻ đổi liền | 246 |
Nhờ phúc em, lãi muôn tiền | 247 |
Xuất hành ngày tốt đã xem từ nhà | 248 |
Ngày Nhâm Ngọ tiếng gà tao tác | 249 |
Anh quay về chọn được ngày “Thân” | 250 |
Vừa ra cửa đã vấp chân | 251 |
Đi buôn tìm được ngày “Dần” lộc to | 252 |
Ra cổng gặp Cáo chờ lạy khấn | 253 |
Bìm bịp mừng nhúng nhắng xun xoe | 254 |
Tực từ kêu lộng ngoài khe | 255 |
Thấy chim chót bóp bay về sánh đôi | 256 |
Trời mở cửa thử coi ngựa quý | 257 |
Bốn vạn trâu … lãi đẻ ngàn lần | 258 |
Ngựa trâu đi bước rầm rầm | 259 |
Bồn chồn lại rỏ lệ thầm nhớ em | 260 |
Nghe hổ báo rừng bên gầm thét | 261 |
Nghe chim kêu tha thiết đường mưa | 262 |
Nhớ quê đồng đã vào mùa | 263 |
Mạ ai gieo, để ai bừa ruộng em? | 264 |
Nỗi nhớ ai ngày đêm gọt tỉa | 265 |
Vào giữa rừng hú vía em thương | 266 |
Ở nhà em đợi bên thang | 267 |
Ngồi nơi đầu cối võ vàng ngóng trông | 268 |
Anh cứ tưởng vườn gừng hoá nghệ | 269 |
Bạn tình xưa ve vé bên chồng | 270 |
Nhưng còn đây trái tim hồng | 271 |
Dây tơ vương vấn theo từng bước anh. | 272 |
Người đi xa quẩn quanh vía bám. | 273 |
Dây trầu leo lên quấn hồn yêu | 274 |
Ngọn khoai ngả rợp bóng chiều | 275 |
Tình yêu đôi lứa chẳng xiêu hẹn lời. | 276 |
Như dồn bò buộc nơi cột trước | 277 |
Như dồn trâu anh buộc cột trong | 278 |
Phần 4 | 279 |
Thương em đã dặn hết lòng | 280 |
Yên tâm đợi mấy tháng xong anh về | 281 |
Vào rừng măng thương tre đừng nhổ | 282 |
Gặp bạn trai đừng có bỡn đùa | 283 |
Trai quan kệ gái quan nô | 284 |
Gái trai cùng bản chuyện trò thân thương | 285 |
Lìa anh, em nhớ đừng ngủ chạ | 286 |
Xa anh, em chớ có nằm đôi | 287 |
Anh về soi mắt kề môi | 288 |
Ta chung chăn gối, hỡi ôi đợi cùng | 289 |
Bò anh bán tận Mường nước ấm | 290 |
Sang Vân Nam ngựa bán rất hời | 291 |
Mỗi con một nén bạc tươi | 292 |
Ngựa ô vượt giá hai mươi nén tròn. | 293 |
Bạc mười nén tìm em anh chuộc | 294 |
Vải năm trăm anh cược em ra | 295 |
Cho dù là vợ người ta | 296 |
Đã yêu xin xẻ lòng chờ đợi nhau. | 297 |
Mùa hoa bưởi hoa ngâu hẹn đợi | 298 |
Hoa Mạ vàng chờ tới tàn phai | 299 |
Hoa tàn em nhúng sương mai | 300 |
Hai mươi năm gói khăn mùi còn thơm | 301 |
Mười chín đời Tạo Quan vẫn thắm | 302 |
Mặt thân thương gửi gắm gì hơn | 303 |
Vải ư? Sợ vải chóng sờn | 304 |
Đàn ư? lại sợ gãy đàn ngang cung | 305 |
Gửi bạc vụn sợ không xứng đáng | 306 |
Bạc nén ư? Anh kiếm chưa ra | 307 |
Gửi tre, lại sợ tre già | 308 |
Đàn môi cất kỹ kẻo mà nhận sai | 309 |
Con khóc lấy đàn môi dỗ nín | 310 |
Ngày về trời theo cánh ngựa bay | 311 |
Lời thương em nhớ đừng phai | 312 |
Hồn thương đừng có đổi thay cõi trời. | 313 |
Như hoá phép vàng tươi cánh bướm | 314 |
Qua hè chờ đông đến cưới nhau | 315 |
Tuổi xuân dù có qua mau | 316 |
Đợi khi goá bụa qua cầu vẫn ưng | 317 |
Gái goá hai ba lần vẫn đẹp | 318 |
Hơn gái tơ ba ngấn cổ cao | 319 |
Má hồng hơn tuổi xuân đào | 320 |
Thương yêu chắc hẳn dạt dào hơn xưa | 321 |
Đã yêu nhau lời thề phải nhớ. | 322 |
Trầu têm chờ chớ úa, còn thơm | 323 |
Thư đi chớ lạc bản mường | 324 |
Gửi lòng yêu tới người thương phương trời | 325 |
Em yêu khấn: anh ơi đừng ốm | 326 |
Hãy như ve i liếng tài hoa | 327 |
Dãi dầu đừng quá đi xa | 328 |
Phòng cơm thuốc độc người ta hại mình. | 329 |
Đi buôn chớ xem khinh ngày tháng | 330 |
Lúa móc câu làm cốm cha làm | 331 |
Gạo còn mấy ống cơm lam | 332 |
Đi dăm bảy bữa quay thuyền về quê. | 333 |
Vừa đi vừa ngoái về bản cũ | 334 |
Bước chân xa càng nhớ càng đau | 335 |
Dồn bò lên ngọn Khau Vai | 336 |
Trâu lên Khau Cả cao vời núi non | 337 |
Chân bò vướng ngọn giang tàu móc | 338 |
Trâu bước đi chân vấp cành si. | 339 |
Cây rừng ngáng lối ngựa phi | 340 |
Trâu không ăn cỏ, ngựa chê thóc mầm | 341 |
Anh ngồi đám lá xanh anh ngắt | 342 |
Bẻ cành mơ gấp khúc bói xem | 343 |
Quẻ hung hao của tốn tiền. | 344 |
Trời đòi trâu lợn, vía em ám cùng | 345 |
Vía em lướt theo từng bước ngựa | 346 |
Vết chân trâu có Vía em vương | 347 |
Em thì ra ruộng lên nương | 348 |
Bổ cau anh ném dọc đường vía theo. | 349 |
Ở nhà em sớm chiều mong nhớ | 350 |
Xin nán lòng kẻo khổ anh đi | 351 |
Trâu anh, chồm dậy tức thì | 352 |
Núi cao tiếp núi ngựa phi tối ngày | 353 |
Xa em lên Mường lay núi biếc | 354 |
Lối Mường So đá xếp quanh co | 355 |
Cheo leo dốc dựng bên bờ | 356 |
Chênh vênh cuối thác sóng xô bên trời | 357 |
Áo anh đã tả tơi xơ xác | 358 |
Trâu mang đi đổi chác chẳng hời (lời lãi) | 359 |
Chồng em biết chắc biết mỉm cười | 360 |
Ngựa hay chẳng đủ bạc mười chuộc em. | 361 |
Anh còn phải đi thêm xa nữa | 362 |
Năm lại năm khốn khổ em ơi | 363 |
Rừng tre măng đã đâm chồi. | 364 |
Phần 5 | 365 |
Ngăn buồng cho rể, bông nhồi thêm chăn | 366 |
Chăn đệm mới em làm chất đống | 367 |
Của hồi môn, rể ngóng ngày ra | 368 |
Cha tìm ngày tốt “bảy”,”ba” | 369 |
Kéo chăn, dịch đệm, giao hoà lứa đôi | 370 |
Em đã lo mà lo không đủ | 371 |
Tính chi ly lẫn lú tính sai | 372 |
Lòng yêu, sống tựa chết rồi | 373 |
Thà ăn lá ngón lìa đời cho xong | 374 |
Chồng em mới thung dung nói nhỏ | 375 |
“Trời cho ta thành vợ thành chồng | 376 |
Cho dù đệm ngắn vài gang | 377 |
Chăn như lá cỏ đắp ngang cũng đành | 378 |
Ta sẽ chắn suối xanh làm đập | 379 |
Chặn lũ về để bắt cá to | 380 |
Chồng cầy vợ cấy chăm lo | 381 |
Mẹ cha cũng được ấm no với mình” | 382 |
Em đã lo mà lo không đủ | 383 |
Tính chi ly lẫn lú tính sai | 384 |
Khóc gào chỉ tổ người cười | 385 |
Cười ư, sượng mặt để người mỉa cho | 386 |
Năm tiếp năm trông chờ mong ngóng | 387 |
Đã sáu mùa lúa chín qua rồi | 388 |
Bảy mùa cá lũ trôi xuôi | 389 |
Ngày qua ngày lại anh ơi cháy lòng | 390 |
Cha mẹ bảo: cốm không ăn mãi | 391 |
Rể chẳng nuôi nhà vợ đến già | 392 |
Sẽ đưa dâu quý về nhà | 393 |
Bên chồng cũng đã quá ba năm chờ | 394 |
Chồng em ra ven bờ kiếm cá | 395 |
Ra ngoài đồng gặt lúa qua trưa | 396 |
Cá nhiều đem ướp mắm chua | 397 |
Đợi ngày đẹp, mẹ cũng vừa nhắc em | 398 |
Năm nay đưa vịt ngon về Phủ | 399 |
Tháng Giêng này đúng cữ đưa dâu | 400 |
Em rằng: giêng chẳng tốt đâu | 401 |
Gieo kê chim nhặt, buông câu cá chuồn | 402 |
Mẹ nói buồn: tháng hai đưa vậy | 403 |
Em vội thưa: tháng ấy kiêng hơn | 404 |
Mệnh con treo mãi thượng nguồn | 405 |
Phải chờ bà Mụ đúc hồn cho xong | 406 |
Phải đeo lếp đi vòng nhà ngoại | 407 |
Đeo sọt đi quay lại nhà xưa | 408 |
Tháng này chưa phải tháng đưa | 409 |
Vịt ngon về Phủ cũng chưa đúng kỳ | 410 |
Mẹ bảo: tháng ba đi vậy nhớ | 411 |
Em thưa: còn làm cỏ trên nương | 412 |
Tháng ba nhà phải cắt chàm | 413 |
Phủ còn chưa nhận vịt ngon đưa về | 414 |
Mẹ bảo: tháng tư đi vậy nhớ | 415 |
Em thưa: tháng này “dở” sự sinh | 416 |
Biết bao lỗi, lệch đến mình | 417 |
E điều thiên hạ cười khinh, không về | 418 |
Mẹ bảo tháng năm đi vậy nhớ | 419 |
Em thưa: chiêng có gõ chẳng kêu | 420 |
Giường thờ nấm mọc”gở” nhiều | 421 |
Vịt ngon về Phủ bao điều khen chê | 422 |
Mẹ bảo: tháng sáu đi vậy nhớ | 423 |
Em thưa: mùa nước đổ tràn sông | 424 |
Thuyền đi nguy hiểm vô cùng | 425 |
Gái không về tới nhà chồng, không đi | 426 |
Mẹ bảo: tháng bảy đi vậy nhớ | 427 |
Em thưa: ngỗng ấp nở tháng này | 428 |
Sợ diều quạ đến cắp bay | 429 |
Vịt ngon về Phủ chẳng hay chăng là | 430 |
Mẹ bảo tháng tám đi vậy nhớ | 431 |
Em thưa: tháng nắng đỏ cành bòng (bưởi) | 432 |
Gió tây thổi bỏng tim gan | 433 |
Vịt đưa về Phủ sẽ làm sao đây | 434 |
Mẹ bảo: tháng chín đi vậy nhớ | 435 |
Em thưa: trời oi bức âm u | 436 |
Sói tru hùm rống gầm gừ | 437 |
Vịt đưa về Phủ mịt mù sương sa | 438 |
Mẹ bảo: tháng mười đi vậy nhớ | 439 |
Em thưa: còn lũ đỏ nước ngầu | 440 |
E thành gái goá sông sâu | 441 |
Vịt đưa về Phủ xuống cầu âm ty | 442 |
Mẹ bảo: tháng một đi vậy nhớ | 443 |
Em thưa: mùa nấm gỗ héo hon | 444 |
Mẹ chồng chê chẳng thấy ngon | 445 |
Vịt đưa về Phủ giá còn đáng chi | 446 |
Mẹ bảo: tháng chạp đi vậy nhớ | 447 |
Gốc cải già lá toả đuôi voi | 448 |
Bố chồng ngừng cả đan chài | 449 |
Mẹ buông tay cửi đón người dâu yêu. | 450 |
Em lúng túng hết điều chối nữa | 451 |
Chọn ngày lành sắp sửa cưới cheo | 452 |
Tháng này em phải đi theo | 453 |
Vịt ngon về Phủ, trầu leo lên giàn | 454 |
Bữa ăn to họ hàng đều tới | 455 |
Bữa nhỏ riêng để cưới em về | 456 |
Bạc Vân Nam thật khó chê | 457 |
Cân Lào đã bắc sát kề cân Kinh | 458 |
Cha em được riêng mình bốn nén | 459 |
Ngày mồng hai đánh chén đêm thâu | 460 |
Tiếp rồi bữa rượu đưa dâu | 461 |
Anh yêu còn mải buôn trâu phương trời | 462 |
Lên Mường So tìm nơi bán ngựa | 463 |
Con ngựa ô hai chục nén tròn | 464 |
Bạc mười dành để chuộc em | 465 |
Vải năm trăm đặt cược thêm tiếc gì | 466 |
Bạc thừa thãi ta đi đúc nhị | 467 |
Bạc trắng thì đúc pí thổi chơi | 468 |
Trở về anh trở về thôi | 469 |
Cơm ăn bãi cát ngủ đồi sỏi xa | 470 |
Thấy đôi nai nhẩn nha gặm cỏ | 471 |
Súng anh giương, mũi ná anh nhằm | 472 |
Nai run: xin lạy van chàng | 473 |
Má hồng đang đợi, Nàng xuân đang chờ | 474 |
Anh tiu nghỉu buông cò, bỏ ná | 475 |
Đàn phượng đang ăn quả trên cành | 476 |
Súng tay anh đã lăm lăm | 477 |
Chim kêu: xin lạy van chàng thương cho. | 478 |
Anh lại qua khe mơ vách đá | 479 |
Lệ nhớ tuôn vạch lá luồn chui | 480 |
Con don, con dím nhạo cười | 481 |
Tóc vương hoa cỏ, lạc rồi, rừng ma | 482 |
Ma gái vặt Chanh na ném đuổi | 483 |
Anh cắm đầu chạy vội lan man | 484 |
Những mừng đến cửa nhà quan | 485 |
Đây nhà người cũ trên sàn xôn xao | 486 |
Chừng cả tiếng em yêu giòn giã | 487 |
Như chim rừng ăn quả mừng reo | 488 |
Ngõ hoa mai nở mỹ miều | 489 |
Tóc cao búi ngược ra chiều đón dâu | 490 |
Phần 6 | 491 |
Anh dò hỏi: Khách đâu đông tới | 492 |
Mẹ anh kêu: – Không phải con ơi | 493 |
Mọi người ăn uống xong rồi | 494 |
Sẽ đưa gái quý về nơi nhà chồng. | 495 |
Khi anh đi cải ngồng cánh bướm | 496 |
Anh trở về cải muộn đơm hoa | 497 |
Khi đi Piêu mới rủ là | 498 |
Khi về áo trẻ khắp nhà giăng phơi | 499 |
Là trầu vàng rụng rơi khỏi cuống | 500 |
Cây tre sầu chết đứng vườn bên | 501 |
Bạn bè nên lứa nên duyên | 502 |
Riêng anh đơn độc nhìn em bẽ bàng | 503 |
Thư gửi sang xem chừng đã mục | 504 |
Chuối trổ buồng chín nục thơm ngon | 505 |
Nàng đang mải chuyện chồng con | 506 |
Đã yêu kẻ khác, mình còn bơ vơ | 507 |
Anh đã lo mà lo không đủ | 508 |
Tính chi li lẫn lú tính sai | 509 |
Trèo cao lộn cổ lỡ đời | 510 |
Đành trơ mắt ếch nhìn người Vu Quy | 511 |
Trong nhà em đang khi chuốc rượu | 512 |
Hòm xiểng chờ chẳng thiếu ngoài hiên | 513 |
Thôi vào chào các bề trên | 514 |
Lạy cha, lạy mẹ, tìm em dặn dò | 515 |
Xin cha mẹ thương lo đừng ốm | 516 |
Có se mình sớm nhắn con hay | 517 |
Xin chào bạn gái bạn trai | 518 |
Chào vườn trước ngõ trong ngoài bản ta | 519 |
Ơi sàn khuống đậm đà duyên nợ | 520 |
Nơi hẹn hò bếp lửa cùng nhen | 521 |
Thôi rồi … nay lớp các em | 522 |
Mới chiều qua đón trăng lên trên sàn | 523 |
Mưa không rơi đừng tan sàn nhé | 524 |
Trời không mù đừng để quạnh hiu | 525 |
Đàn môi bạn đánh tối chiều | 526 |
Gái có chồng chẳng thể theo bạn bè | 527 |
Xin chào cột chạm xoè đuôi nhạn | 528 |
Mái chân gianh xén phẳng rui mè | 529 |
Mái nhà tổ phụ bản quê | 530 |
Xin chào hai họ ba bề đương ăn | 531 |
Chào khung cửi dệt khăn dệt lụa | 532 |
Chào ngựa bò gặm cỏ non tơ | 533 |
Chào đàn vịt đẻ trứng to | 534 |
Thương gà trống gáy đúng giờ thức ta | 535 |
Từ nay chẳng xuống nhà giã gạo | 536 |
Từ nay không rang đậu cho heo | 537 |
Bãi mùi, búi sả ta yêu | 538 |
Xin chào bếp lửa đến chiều khói vương | 539 |
Ông đầu rau lửa vờn đen sạm | 540 |
Cửa vắng ta chừng cũng rộng thênh | 541 |
Cầu thang bữa bữa xuống lên | 542 |
Gầm sàn sớm tối thân quen với mình | 543 |
Ta đã bỏ bạn tình, lỡ bạn | 544 |
Chào anh trai hám bán em đi | 545 |
Anh trai vội vã phân vi: | 546 |
Những mong em sướng so bì đâu hơn? | 547 |
Trong nhà vẫn ồn ồn tiệc rượu | 548 |
Hòm xiểng chờ chẳng thiếu ngoài hiên | 549 |
Khăn Piêu phấp phới bay lên | 550 |
Áo anh vội khoác đến liền tiễn đưa. | 551 |
Phần 7 | 552 |
Anh sẽ tiễn đến nhà ông chú | 553 |
Đến nhà chồng đừng sợ em ơi | 554 |
Đưa em đưa đến tận nơi | 555 |
Buồn thay tục lệ chẳng vời đến anh | 556 |
Mẹ anh sợ ra ngăn anh lại | 557 |
Lôi anh về “không phải việc con | 558 |
Gươm người sắc chớ coi thường | 559 |
Bát cơm thuốc độc, thôi nhường con ơi!” | 560 |
Anh vùng vẫy: quyết “chơi” chẳng sợ | 561 |
Gươm sáng loè giành vợ người ta | 562 |
Nếu không, làm loạn bản nhà | 563 |
Nếu không, làm giặc xông pha Phủ đường | 564 |
Cha mẹ ngăn, lòng thương dằng dặc | 565 |
Cha mẹ ghìm nằng nặc đòi yêu | 566 |
Trong lòng em, chết cũng liều | 567 |
Gươm chồng em chém ngang chiều cũng cam | 568 |
“Vải năm trăm” coi bằng đồ bỏ | 569 |
“Bạc nén” như vỏ đỗ vụn đồng | 570 |
Rồi ra sao sẽ mặc lòng | 571 |
Chết cùng em tựa lông hồng nhẹ sao | 572 |
Dù thân phải phanh phui chín khúc | 573 |
Chết giữa rừng như lúc ngủ say | 574 |
Dối quanh để mẹ buông tay | 575 |
Thề rằng: thôi vậy, con rày không đi | 576 |
Mẹ cho con ăn gì kẻo đói | 577 |
Cơm canh vừa ăn khỏi khoẻ ngay | 578 |
Cá em bỏ mứa càng hay | 579 |
Xôi khô đáy chõ quá ngày còn ngon | 580 |
Con sẽ đi vào non bắn sóc | 581 |
Lừa mẹ nghe, anh gấp theo em. | 582 |
Phút giây thôi hẫng mắt nhìn | 583 |
Chồng em quẩy gánh em liền bước theo | 584 |
Tới rừng ớt em yêu ngồi đợi | 585 |
Qua rừng cà ngắt trái chờ anh | 586 |
Nơi chờ em rải lá xanh | 587 |
Dành câu nói nhỏ mới đành lòng xa | 588 |
Không rời, sợ người pha thuốc độc | 589 |
E chồng em tức bốc thuốc mê | 590 |
Như bò gặm cỏ ủ ê | 591 |
Bị nai đến phá ê chề niềm riêng | 592 |
Xin được quấn vai em lụa mát | 593 |
Ủ hương dành đốt xác mai sau | 594 |
Phút giây còn được bên nhau | 595 |
Đưa con anh ẵm cùng âu yếm nồng | 596 |
Cho anh được bế bồng đừng ngượng | 597 |
Con giống cha, xem Dượng giống không? | 598 |
Giống em con sẽ trắng hồng | 599 |
Có hay má lúm lạ lùng giống ai? | 600 |
Đưa ngón tay để anh đeo nhẫn | 601 |
Vòng bạc đầy một nén anh trao | 602 |
Tre vàng bướm nở xôn xao | 603 |
Yêu em đưa tiễn biết bao dặm trường | 604 |
Chim chích liệng kêu vàng anh lại | 605 |
Chim nhạn bay cản lối anh đi | 606 |
Chia tay thôi tiếc làm chi | 607 |
Sóng xô bè vỡ … sầu bi tuyệt đường | 608 |
Chưa trọn ngày yêu thương khoảnh khắc | 609 |
Của người ta giữ chắc được nào | 610 |
Cá kia chỉ ở dưới ao | 611 |
Lúa kia ở ruộng bên nhau khó lìa | 612 |
Tiễn đến đây anh về em nhé | 613 |
Em vội kêu: đừng thế anh ơi | 614 |
Sao Khun Lú đợi góc trời | 615 |
Mây kia vương vấn bao lời thở than | 616 |
Ta sẽ xa để thương rơi lệ | 617 |
Chớ bỏ em đơn lẻ giữa rừng | 618 |
Đừng buông giữa thác trào dâng | 619 |
Bên nhau đây thoắt bỗng dưng chia lìa | 620 |
Hẹn tháng năm cá về nước đỏ | 621 |
Đợi tiếng chim tăng ló gọi hè | 622 |
Lời tình tự lắng say mê | 623 |
Yêu em anh tiễn đưa về tận nơi | 624 |
Ta rảo gót đường dài sánh bước | 625 |
Đi mải mê qua gốc tơ hồng | 626 |
Nhạn kia quấn quýt vợ chồng | 627 |
Uyên ương ngấp nghé mây lồng cửa hang | 628 |
Hoa áy rờn trôi ngang sông Mã | 629 |
Còn thương, tay gối lả riêng chờ | 630 |
Rồi ngày nối lại duyên xưa | 631 |
Tình mường duyên bản chẳng mờ chẳng phai | 632 |
Đưa tiễn tới nơi người bán chiếu | 633 |
Qua bãi chiều có chợ bán mây | 634 |
Vượt đèo qua dốc cây xoài | 635 |
Nơi đàn trâu đứng vươn vai cọ sừng | 636 |
Đã yêu em đi cùng tới bản | 637 |
Tiễn đưa nhau đưa thẳng tới nhà | 638 |
Tiếng đồn gia thế người ta | 639 |
Tin đưa phóng đại quá đà thuyền voi | 640 |
Anh nghe đồn bằng đồi núi đá | 641 |
Nhà chồng em nóc vẽ hoa sen | 642 |
Cột kèo chạm Nhạn bay lên | 643 |
Mái chân gianh xén phẳng trên rui mè | 644 |
Bàn thờ kê thật to chính giữa | 645 |
Đến mười voi vào cửa chẳng xiêu | 646 |
Thoáng trông bạc nén rất nhiều | 647 |
Cột to như đúc, lạt đều vót trơn | 648 |
Khung bếp nào khác vườn rau lớn | 649 |
Gian tiếp gian chim lượn trăm vòng | 650 |
Đến nơi xem lại tiếng đồn: | 651 |
Ôi thôi, lều lán vây tròn cột lau | 652 |
Vách sậy kề vũng trâu nghiêng ngả | 653 |
Sàn chênh vênh chồng vợ khó leo | 654 |
Chim ri ghé đậu cũng xiêu | 655 |
Chó vào đuôi hở, gà kêu muốn bùng | 656 |
Xuyên mũi giáo xem chừng thừa cán | 657 |
Người đẹp ơi ở Lán sao đành | 658 |
Lên sàn sợ sụp què chân | 659 |
Thử qua kẽ mái anh luồn như chim | 660 |
Lối cửa sổ thử lên như chuột | 661 |
Như phép thần vọt tới nhà trong | 662 |
Thang lau em bước lên tầng | 663 |
Xếp ngồi vái lạy bố chồng ngồi trên | 664 |
Thấy chồng em bưng liền mâm tới | 665 |
Cá gói ư? Toàn gói rau rừng | 666 |
Không ăn, bụng đã đói mềm | 667 |
Ăn vào tắc họng như tên bắn vào | 668 |
Anh xin nhủ em yêu hết nhẽ | 669 |
Dặn em yêu phải kể hết lời | 670 |
Bậc thang trên nhớ chớ ngồi | 671 |
Gặp anh chồng: chớ lả lơi chuyện trò | 672 |
Chiếu bố chồng có cho chẳng ngủ | 673 |
Gối anh chồng chớ có vịn qua | 674 |
Chớ nên chửi lợn mắng gà | 675 |
Con thơ khóc quấy chớ mà rủa con. | 676 |
Con làm sao đâu con bù xứng | 677 |
Phải dỗ dành ẵm nựng hát ru | 678 |
Đi nương chớ gỡ chấy ra | 679 |
Về nhà đừng ngắm bóng ta trong nồi | 680 |
Đặt con vào trong nôi chớ ngủ | 681 |
Trái tim yêu tình cũ chớ quên | 682 |
Xin đừng nói xấu cô em | 683 |
Anh chồng cùng bố mẹ bên nhà chồng | 684 |
Bởi xung quanh những ông bà bác | 685 |
Ăn ở mà trái phép khó xin | 686 |
Luật kia phạm lấy chi đền | 687 |
Cúng gà lễ lợn, tốn tiền, kiếm đâu? | 688 |
Nhà lắm khách đến sao hay đến | 689 |
Có con gà mẹ tiễn đưa chân | 690 |
Rắc ngô em gọi tới gần | 691 |
Nhanh tay chộp được, chẳng cần tăng gia | 692 |
Thôi, cắt tiết … lệ sa thương qúa | 693 |
Thôi, vặt lông … nhà lạ vặt đâu | 694 |
Cạnh thang: e mẹ càu nhàu | 695 |
Ra ngoài mé cửa, suối sâu em làm | 696 |
Bỏ nồi luộc nồi gang chóng được | 697 |
Canh cá sôi lục sục chóng ăn | 698 |
Lại nghe vịt lẩn vào vườn | 699 |
Mặc cho dâu mới lẹ luồn đuổi ra | 700 |
Xùa ruộng dưới vịt đà xáo xác | 701 |
Lùa ruộng trên “càng cạc” om xòm | 702 |
Quá trưa bụng chửa hạt cơm | 703 |
Hết hơi đuổi vịt vào vườn le te | 704 |
Áo váy ướt khó bề phơi phóng | 705 |
Đâu cũng người cửa đóng then cài | 706 |
Em đành áo ướt vậy thôi | 707 |
Cơm canh đã hết rã rời chân tay. | 708 |
Cũng còn may chồng thương phần để | 709 |
Canh lòng tòng bát mẻ dính trôn | 710 |
Canh tôm còn lại đuôi tôm | 711 |
Cá thì đầu vẩy, gà còn cánh chân | 712 |
Cánh gà nhọn, xương gân khó gặm | 713 |
Khuỷu chân khô khó cắn móng dai | 714 |
Chấm thì sợ ngượng khách chơi | 715 |
Chan thì xấu hổ khách mời cười cho | 716 |
Ôi khác hẳn ở nhà cha mẹ | 717 |
Thuở bé thơ cha dỗ mẹ dành | 718 |
Con rô con riếc chê tanh | 719 |
“Nuôi con bằng nhện” nay đành vậy thôi. | 720 |
Phần cuối | 721 |
Khi chưa lấy thì người vồ vập | 722 |
Sắp đón về tấp nập xum xoe | 723 |
Lấy rồi, người mắng người chê | 724 |
Bắt ăn cám lợn, kéo bè đánh cho | 725 |
Chồng em tốt, tảng lờ chẳng đánh | 726 |
Cha mẹ chồng thác bệnh không ăn | 727 |
Chồng em buộc phải đánh càn | 728 |
Gậy phang tới tấp lệch sườn, vẹo lưng | 729 |
Em yếu mỏng ngã lăn nghiêng ngả | 730 |
Ngất xỉu đi, anh ngỡ ngủ quên | 731 |
Nâng phủi sạch, dậy đi em | 732 |
Tóc đưa anh gỡ, búi lên đỉnh đầu | 733 |
Chặt tre tốt về “sao” lấy thuốc | 734 |
Thuốc tre rừng hết buốt hết đau | 735 |
Tơ vò ta gỡ cùng nhau | 736 |
Cùng nhau tơ rối lựa mau quay guồng | 737 |
Guồng gỗ tốt cán thuôn quay tít | 738 |
Quay trở về tình đẹp ngày xưa | 739 |
Dù có chết, “ảnh” chẳng mờ | 740 |
Thành sông uống mát, thành bờ dây leo | 741 |
Chết thành bèo: ao chung cùng nổi | 742 |
Chết thành hồn: một mái ở chung | 743 |
Gốc dưa yêu mọc bãi sông | 744 |
Nước xin đừng ngập, mặn nồng tình trao | 745 |
Như Lú – Ủa thành Sao chẳng lạc | 746 |
Như trâu chuồng, tiền bạc trong kho | 747 |
Thương nhau chẳng có bến bờ | 748 |
Như vàng đá tạc nên thơ trọn đời | 749 |
Cho dù cháy sạch đồi gỗ cứng | 750 |
Lòng dạ ta bền vững thiên thu | 751 |
Đưa em đưa đến tận nhà | 752 |
Dặn em mọi nhẽ toàn là lời thương | 753 |
Ngày sinh nhật chớ bươn rừng thẳm | 754 |
Giỗ ông bà chớ lảng ra sông | 755 |
Nấu đun nhặt rác ngoài sân | 756 |
Ngọn chàm cứ bẻ khi cần đồ xôi | 757 |
Dấm chua bỏ gừng ôi cho hỏng | 758 |
Gieo dưa lên chỗ đứng cột nhà | 759 |
Dây leo lên cả ban thờ | 760 |
Trồng khoai cạnh bếp để bò lung tung | 761 |
Rửa ốc rửa từng con cho tức | 762 |
Rửa bát lắc cả rổ cho tan | 763 |
Rửa muôi gõ sứt miệng chum | 764 |
Làm ra ngang ngạnh chồng hờn chồng chê | 765 |
Chồng giận bỏ, được về đâu sợ | 766 |
Ta lấy nhau, phận lỡ thương nhau | 767 |
Duyên ôi, tình ế vẫn cầu | 768 |
Yêu nên còn mãi một màu đẹp tươi | 769 |
Dù chết chẳng quên người tình cũ | 770 |
Hồn trên mây vẫn nhớ tình xưa | 771 |
Bến mê sông lú dật dờ | 772 |
Đừng quên bông bụt tuổi thơ thuở nào | 773 |
Ngăn cơn lũ bờ ao chớ bỏ | 774 |
Lấy nước lên phải nhớ mương phai | 775 |
Cuốc kêu, gà gáy nhớ hoài | 776 |
Tóc cao “tăng cẩu” chớ sai lời nguyền | 777 |
Gạo vào cối chớ quên chày giã | 778 |
Cơm vào mồm chớ nhả cơm khê | 779 |
Cho dù mọc lá cọc tre | 780 |
Dâu thành rừng rút lời thề chẳng phai | 781 |
Gieo kê biến thành hai bãi cát | 782 |
Gạc nai thành tê giác hãy quên. | 783 |
Tóc trên đầu búi chẳng nên | 784 |
Cá cua biết hát thì em quên chờ. | 785 |
Sông Mã cạn lòng trơ bằng đĩa | 786 |
Sông Đà nông bằng đũa hãy quên | 787 |
Cá măng vùng đớp sao đêm | 788 |
Vàng anh ăn mía thì em quên chờ | 789 |
Nay Sáo, Yểng rủ về anh hỡi | 790 |
Voi lẻ đàn lủi thủi anh đi | 791 |
Mía kia anh đẵn làm gì | 792 |
Lấy chồng bảy kiếp, tình si vẫn tình. | 793 |
Mau hãy lớn trúc xinh mơn mởn | 794 |
Chuối mọc nhanh thành khóm chuối cao | 795 |
Voi qua chớ để chúng vào | 796 |
Xanh um chắc rễ thì thào gió qua. | 797 |
Vườn gừng héo đôi ta không lỗi | 798 |
Vườn riềng vàng chẳng đổi thay lòng | 799 |
Thác cùng cá trắm đuôi cong | 800 |
Chết cùng cá chép … chết cùng bên nhau | 801 |
Lòng thương chặn sông Thao, sông Mã | 802 |
Cá lìa đàn quẫy phá văng xa | 803 |
Thôi chào em, trở về nhà | 804 |
Em rằng: I liếng tài hoa chớ buồn | 805 |
Cầu anh đi đúng đường chớ lạc | 806 |
Phận em nghèo tiền bạc đâu lo | 807 |
Nhẽ ra xôi đỗ gà giò | 808 |
Còn đây xôi hẩm chẳng vò mà đau | 809 |
Rời bản em sang cầu đường lớn | 810 |
Chừng còn nghe văng vẳng em than | 811 |
Tiếng như kêu trách chồng con | 812 |
Nhanh chân anh vượt qua non lúc nào. | 813 |
Chẳng còn nghe em yêu cười nói | 814 |
Thương khóm rau nhỏ nhói vườn to | 815 |
Vừa lên đã ngắt về đồ | 816 |
Đang mùa hoa gạo vật vờ bóng em. | 817 |
Núi tiếp núi rừng lim thăm thẳm | 818 |
Đã thương nhau đừng chán quên nhau | 819 |
Chán nhau nhựa trám quện mau | 820 |
Hai đuôi con mắt, vai, đầu quện thương | 821 |
Như cánh chim nẻo đường sa mạc | 822 |
Bay về em hồ mát nước trong | 823 |
Nhớ em trong mộng về thăm | 824 |
Mường xa bảy cõi xin đừng quên thương | 825 |
Quả bí ngô sọc vàng sọc trắng | 826 |
Gốc tơ hồng giữa bản đâm bông | 827 |
Hoa sao hoa thắm lạ lùng | 828 |
Những mơ ngà ngọc lượn vòng quanh hoa | 829 |
Hoa Áy toả hương qua sông Mã | 830 |
Áo chàm xanh lấp ló kìa ai | 831 |
Mải băng đồng rộng bãi dài | 832 |
Bẻ cây ngồi nghỉ, mệt nhoài buồn thay. | 833 |
Bẻ cây còn vết tay in dấu | 834 |
Không thư từ đau đáu nhớ mong | 835 |
Buồn tình mới chặt tàu dong | 836 |
Hoá trăm buồng chuối cũng không hết sầu | 837 |
Trồng khoai hoá dây bầu phép lạ | 838 |
Em lấy chồng, ta đã tiễn nhau | 839 |
Gặt ăn măng đắng rau bầu | 840 |
Trai thanh gái lịch ngõ hầu giúp ta? | 841 |
Tình đã lỡ thành ra duyên trái | 842 |
Gió sông Đà quằn quại sóng xô | 843 |
Nhắn cùng bác lái vô tư | 844 |
Tàu dong lá nhỏ nghiêng từ dốc cao. | 845 |
Ngắt lá dong anh chao đơm cá | 846 |
Yêu một người thương nhớ một người | 847 |
Xa nhau nằm đất lạ hơi | 848 |
Nằm lều lá chuối lạnh phơi sương rừng. | 849 |
Anh rảo bước về mường bản vắng | 850 |
Ăn miếng xôi dính cắm đầu tên | 851 |
Đêm chừng ma quấy phát điên | 852 |
Nhớ thương phát ốm, mẹ phiền hoảng lo. | 853 |
Đã yêu nhau nằm mơ thấy mặt | 854 |
Mây mù trôi sao dạt mênh mông | 855 |
Khói sương cầu nguyện ước lành | 856 |
Phân thân anh, nửa hoá thành thân em. | 857 |
Năm sắp hết trải trên ba vụ | 858 |
Đã bốn mùa cá lũ trôi xuôi | 859 |
Đường tình mẹ cản không rời | 860 |
Cha răn em chỉ lặng cười trông xa. | 861 |
Cha mẹ chồng nói qua nói lại: | 862 |
Nàng dâu lười rau hái vài cây. | 863 |
Nấu canh chẳng được bát đầy | 864 |
Gỏi thái miếng mỏng chẳng tầy thái vuông. | 865 |
Tiếng như thể choang choang sét đánh: | 866 |
Vải khổ năm không khiến dệt xe | 867 |
Không cho bưng biếu nhà Phìa | 868 |
Thân không đáng giá bạc chìa ba dây. | 869 |
Nói thì ngại nhà đây tan nát | 870 |
Nợ nhà mày số bạc cưới cheo | 871 |
Bạc mười sáu chửa trả theo | 872 |
Vải năm trăm chửa đủ nhiều mua em. | 873 |
Chồng em bảo:”nước trên nguồn đổ | 874 |
Nó không hay ta trả nó về” | 875 |
Ý chừng họ đuổi em đi | 876 |
Cực thân lệ rỏ dầm dề tràn mương. | 877 |
Lệ rơi đủ chan cơm rửa mặt | 878 |
Một dòng đầy đủ luộc trâu to | 879 |
Một dòng đủ ắp lên hồ | 880 |
Để cho em tắm như xưa họ “chài” | 881 |
Em vạn lạy: xin người tha lỗi | 882 |
Con xin làm sớm tối dâu hiền | 883 |
Cúng gà người cũng chẳng thèm | 884 |
Cúng voi người ngoảnh mặt xem gọi là | 885 |
Những thứ ấy sao mà em có | 886 |
Phận nghèo hèn khốn khó kiếm đâu | 887 |
Người xui chồng nện thật đau | 888 |
Gậy phang chập tối, đêm thâu, sáng mờ | 889 |
Chồng đánh em như vồ nện bịch | 890 |
Như Tạo Mường vui thích đánh chuông | 891 |
Đuổi em, dao quẳng xuống sàn | 892 |
Guồng tơ khung cửi đạp tan … đuổi về. | 893 |
Em đành trở về quê với ngoại | 894 |
Thân một mình bải hoải bơ vơ | 895 |
Khi đi bác mẹ tiễn đưa | 896 |
Trở về rũ rượi như cờ vô phong | 897 |
Mong người yêu lại không thấy lại | 898 |
Nước ngăn rồi quên khuấy đập cao | 899 |
Cá ăn vứt đó bờ rào | 900 |
Đi xa quên áo ai nào nhớ ai. | 901 |
Gần người khác quên hơi bạn cũ | 902 |
Mùa hoa sung đã lỡ qua rồi | 903 |
Mẹ cha trông xuống bồi hồi: | 904 |
Ai kia gồng gánh tả tơi dưới nhà? | 905 |
Trông áo đen ngỡ là áo sẫm | 906 |
Ai kia gần kỹ ngắm là em | 907 |
- Chao ôi, gái quí mẹ hiền | 908 |
Mẹ cha hốt hoảng kêu lên … em về! | 909 |
Hỏi sao một mình đi như thế | 910 |
Hay như voi chẳng thể xa rừng | 911 |
Con yêu nhớ mẹ cha hiền | 912 |
Chẳng quên người cũ bỏ liền về đây? | 913 |
Em ngắc ngứ: con nay kiệt sức | 914 |
Việc nhà chồng cật lực chẳng xong | 915 |
Đêm nằm không mảnh lót lưng | 916 |
Cơm ăn như cát đói từng đêm đêm. | 917 |
Làm chẳng nên người xua người chửi | 918 |
Việc làm ăn chưa giỏi người la | 919 |
Tiếng đồn em bỏ về nhà | 920 |
Về xuôi lên ngược quá đà mũi tên | 921 |
Chẳng phải goá, đôi bên từ giã | 922 |
Trở về nhà như lạ như quen | 923 |
Nghe tin có mối đến liền | 924 |
Cau buồng, cá gói cầm lên hỏi nài | 925 |
Cha mẹ bảo: bớt chài suối hẹp | 926 |
Gái lỡ làng, tiền cược hạ thôi | 927 |
Người khiêng lợn cưới đến nơi | 928 |
Mồng hai làm cỗ xin đòi đón dâu | 929 |
Trong nhà rượu cùng nhau mời mọc | 930 |
Hòm xiểng đi đã sắp ngoài sân | 931 |
Lao xao nắng xế non ngàn | 932 |
Buồng cau trong thúng, họ hàng tiễn đưa. | 933 |
Nhà trai đón giữa trưa tất tưởi | 934 |
Tóc búi cao, chồng mới em theo | 935 |
Trái tim xưa vẫn còn treo | 936 |
Anh ở đâu? Vía còn đeo trong hồn. | 937 |
Về chồng mới em buồn, cáu gắt | 938 |
Phơi thóc thì mắng cót chửi sàn | 939 |
Hạch chồng giữa chốn làm Quan | 940 |
Vào nhà cười bác, ra sàn khích anh. | 941 |
Nói xấu mẹ, đành hanh với bố | 942 |
Vào bếp chân đá đổ chậu nồi | 943 |
Dỡ xôi làm vỡ mâm xôi | 944 |
Khách vào, mặc áo để lòi vú ra | 945 |
Vú quả mướp vòng ba vòng bảy | 946 |
Ngủ đệm chê … rận chấy như sung | 947 |
Tỉnh ra lại mắng nhiếc chồng | 948 |
Tóc em thì chải ngược, ghế lồng lật ngang | 949 |
Cha mẹ than: mua Nàng dâu dữ | 950 |
Nhà chẳng yên, xấu hổ, cơm toi | 951 |
Bạc mười ta trả đủ rồi | 952 |
Thôi tống ra chợ lấy mươi ba đồng. | 953 |
Đổi gạo chẳng ai màng đến đổi | 954 |
Đổi muối chẳng ai tới đổi cho | 955 |
Nghìn lần, chín chợ vòng vo | 956 |
Lá dong một cuốn đổi cho xong đời | 957 |
Trớ trêu lại về người tình cũ | 958 |
Ngôi nhà xưa anh ở em yêu | 959 |
Chàng đâu biết, mặc em theo | 960 |
Để ngoài cối gạo sớm chiều chớ thây. | 961 |
Chồng mới đưa dao dầy, rựa mỏng | 962 |
Đưa giần sàng, củi cám … khoán cho | 963 |
Lòng riêng một mối tơ vò | 964 |
Kêu ca cùng lợn, tựa lò thở than. | 965 |
Tưởng mong gặp được làm vợ quý. | 966 |
Thành vợ yêu mới mẻ bên chàng | 967 |
Mà nay bỏ dưới gầm sàn | 968 |
Để vương khói bếp phủ làn tóc tro | 969 |
Mắt trộm ngó bạn xưa tình tự | 970 |
Em mới thưa: đây có vật tin | 971 |
Đàn môi xin gửi anh nhìn | 972 |
Đàn môi em gảy bạn tình nhớ chăng? | 973 |
Chàng mới bảo: tiếng đàn kẻ khó | 974 |
Kẻ hèn kia sao có đàn môi? | 975 |
Tình tang một khúc bên trời | 976 |
Thoảng chừng đàn giống tiếng lời ngày xưa? | 977 |
Chàng dò hỏi thuở vừa đôi tám | 978 |
Mới nhận ra ôi bạn trăm năm | 979 |
Thoả tình yên trí làm ăn | 980 |
Mắt thương soi mắt ăn nằm có nhau | 981 |
Cành ban nở bên cầu vừa thấy | 982 |
Sắm lụa là may váy em thương | 983 |
Lại như hoa sớm ngậm sương | 984 |
Như gái Mường Muổi khăn hường thêu chim | 985 |
Đã nên duyên thì xin chớ phụ | 986 |
Yêu đến khi tóc ngả hoa râm | 987 |
Đến khi đầu bạc răng long | 988 |
Chẳng chê vụng dại cũng không chê lười. | 989 |
Muối dưa chớ cười dưa chua quá | 990 |
Rượu ủ lâu đắng lạ chớ chê | 991 |
Bên nhau hạnh phúc thoả thuê | 992 |
Nhờ trời phù hộ em về cùng anh | 993 |
Còn vợ cũ duyên tình chẳng bén | 994 |
Nàng có công vun vén cửa nhà | 995 |
Anh chìa vàng bạc lụa là | 996 |
Tiễn người vợ cũ có xa đừng phiền. | 997 |
Em yêu nói: trầu têm đừng chặt | 998 |
Têm chặt e vôi gắt trầu non | 999 |
Yêu nhau yêu nóng chóng mòn | 1000 |
Bình tâm sắp đặt, bản mường khó chê | 1001 |
Người ấy bảo: mọi bề em chịu | 1002 |
Đừng vứt em như xéo lá bay | 1003 |
Em xin giã gạo đỡ chày | 1004 |
Em xin phơi lúa đổi tay đỡ chàng | 1005 |
Đã có kiềng xin làm gạch cạnh | 1006 |
Gặp chị xưa, xin phận thứ hai | 1007 |
Chịu đau được đỡ đầu roi | 1008 |
Được che ngọn kiếm chịu lời nhỏ to | 1009 |
Làm đầy tớ sớm khuya hầu rượu | 1010 |
Làm kẻ hầu buồng chiếu vợ chàng | 1011 |
Ngoài hiên nằm ngủ cũng cam | 1012 |
Cúi xin anh chị được làm vợ hai. | 1013 |
Chàng mới bảo: chớ nài nèo nã | 1014 |
Nhà rác đầy bởi vỏ măng tre | 1015 |
Hay gì cả lẽ, đa thê | 1016 |
Quanh năm xích mích, trở về đi thôi! | 1017 |
Người vợ cũ tìm lời dặn lại | 1018 |
Xin chào anh má ấp vai kề | 1019 |
Chào con nhỏ để mẹ đi | 1020 |
Về ông bà ngoại cùng dì cậu ta. | 1021 |
Trông ra thấy có hoa cài tóc | 1022 |
Khăn piêu đen phất toả đuôi voi | 1023 |
Nàng đi nàng đã đi rồi | 1024 |
Chàng thương đưa tận ra ngoài đường quan. | 1025 |
Xin chúc cô bình an lành lặn | 1026 |
Giữ gìn đừng dãi nắng dầm mưa | 1027 |
Đồi dong chớp nhoáng bên bờ | 1028 |
Mưa sa núi trám gió đưa bước nàng. | 1029 |
Trời xui khiến bên chàng nên vợ | 1030 |
Trúng hồng tâm mũi nỏ thần yêu | 1031 |
Chỉ vào guồng cuộn tơ gieo | 1032 |
An cư lạc nghiệp bao nhiêu là tình. | 1033 |
Góc Thành Nam - Hà Nội 26-12-1995 | 1034 |
Dịch giả: Nguyễn Khôi | 1035 |